Bouw je eigen Intel Alder Lake PC

Moederbord

Het moederbord is naast de processor een van de meest bepalende onderdelen van je computer. De keuze is op het moment van schrijven (januari 2022) beperkt tot moederborden op basis van de high-end Z690-chipset. Dat zorgt ervoor dat je pas vanaf 200 euro een moederbord kunt aanschaffen dat geschikt is voor deze nieuwe processors van Intel. 
De eerste vraag die je jezelf moet stellen, is welk formaat je wil. Het traditionele ATX-moederbord is het grootst en biedt veel ruimte voor uitbreidingskaarten. Ben je niet van plan veel toe te voegen, dan kan een compacter Micro-ATX-moederbord of zelfs het kleinere ITX-formaat interessant zijn.

Niet alleen de hoeveelheid uitbreidingsmogelijkheden is bepalend, maar ook hoe groot de behuizing mag of kan zijn. Wil je klein en compact, dan kies je voor ITX. Systemen op basis van dit formaat zijn klein genoeg om mee te nemen.

Een basismoederbord is beperkt in mogelijkheden. Dat zie je terug in het aantal netwerkaansluitingen en bijvoorbeeld de afwezigheid van een wifi-adapter. Zo’n adapter is best handig, ook als je je computer aansluit via een netwerkkabel. Dankzij de adapter voor een draadloos netwerk beschikt een computer ook over bluetooth, en dat komt in de praktijk vaak van pas. Losse wifi-adapters zijn meestal duurder dan wanneer je een moederbord koopt waar er direct een op zit.  Let bij de keuze voor een bord overigens ook op bij het werkgeheugen: bij deze nieuwe Intel-processors kun je gebruikmaken van DDR4- of DDR5-geheugen. Een DDR4-module past niet op een DDR5-bord, en vice versa.

De ASUS Prime Z690M-Plus D4 kost minder dan 200 euro

Wat voor wifi-adapters geldt, gaat ook op voor andere voorzieningen, zoals extra of snellere netwerkpoorten. Goedkopere moederborden hebben vaak slechts één poort die op 1 gigabit werkt. Luxere borden bieden er meer, en vaak werken ze dan op 2,5 gigabit of een nog hogere snelheid. Ook vind je op de luxere modellen meerdere M.2-ssd-aansluitingen, wat handig is als je je opslagruimte wil uitbreiden. Let wel op: vaak is er maar één aansluiting die PCI Express 5.0 biedt. De overige aansluitingen werken trager, en ook betekent het soms dat je moet kiezen tussen het gebruik van insteekkaarten en extra ssd’s. Check hiervoor de handleiding van je moederbord.

De MSI Pro Z690-A WiFi DDR4 is betaalbaar en biedt 2,5 gigabit Ethernet, Bluetooth en wifi 6.

Andere voorzieningen van luxere moederborden zijn uitgebreidere en betere audiomogelijkheden, en bijvoorbeeld de aanwezigheid van Thunderbolt 4.

De ASUS ROG Maximus Z690 Extreme Glacial is duur; dit bord kost meer dan 2000 euro.

Voor wie meer met een moederbord wil doen dan het in een kast monteren en koppelen aan de benodigde randapparatuur, zijn extra mogelijkheden in het bios en een betere stroomvoorziening van belang. Als dat op orde is, kun je overklokken en proberen de processor op een hogere snelheid te laten werken en hogere prestaties te bereiken. Als je dat leuk vindt, zijn een diagnose-display en bijvoorbeeld knopjes waarmee je het bios kunt resetten handige toevoegingen aan een moederbord. Of je het bovenstaande inderdaad zinvol en leuk vindt, is uiteraard een kwestie van persoonlijke smaak.

De MSI Z690 GODLIKE wordt misschien wel het duurste moederbord met een prijskaartje boven de 2000 euro en wordt mogelijk ook als kit met geheugen en processorkoeler geleverd.

Inmiddels komen er ook betaalbare moederborden op basis van B660 en H670 op de markt. 

Dit zijn de een aantal goedkope moederborden met een Z690-chipset.

Dit zijn de vijf duurste moederborden met een Z690-chipset.

Dit zijn drie moederborden met een Z690-chipset in mini-ITX-formaat.