Intel Z690: de elf goedkoopste OC-moederborden voor Alder Lake- en Raptor Lake-cpu’s op een rijtje

ASRock Z690M Phantom Gaming 4, Z690 Phantom Gaming 4/D5 en Z690 Pro RS

Alfabetisch gezien gaan we van start met ASRock, dat vier modellen produceert die in dit overzicht aan bod komen. De Z690M Phantom Gaming 4 is momenteel het goedkoopste Z690-bord, met een vanafprijs van 164 euro. In tegenstelling tot de Z690 Phantom Gaming 4 en D5-editie, en de Z690 Pro RS, heeft dit model niet het ATX-formaat, maar micro-ATX. De drie grotere uitvoeringen zijn op dit moment beschikbaar vanaf 208, 209 en 210 euro.

De Z690M Phantom Gaming 4 (links) en de Z690 Pro RS, die met een gpu-houder wordt geleverd.

Het prijsverschil valt te verklaren door het gebrek aan features van het mATX-moederbord. Terwijl alle drie de ASRock-borden een 8-pins- en 4-pinsstroomstekker hebben voor de processor, zijn er zeven stroomfasen van de partij. De grotere Z690 PG 4 en PG 4/D5 hebben er negen, gevolgd door dertien voor de Pro RS. Op het gebied van geheugen wordt tot DDR4-4800 ondersteund in het geval van de Z690M. De Z690 Pro RS en de Z690 PG 4 kunnen overweg met maximaal DDR4-5000. Zoals zijn naam doet vermoeden, is de Z690 PG 4/D5 gericht op het nieuwere ddr5, met snelheden tot 5.800 MT/s.

Met uitzondering van het ondersteunde geheugen zijn de Z690 PG 4 en PG 4/D5 identiek.

In tegenstelling tot de meeste andere Z690-sku’s is er geen PCIe 5.0 x16-slot ingebouwd op het micro-ATX-bord; het primaire slot moet het doen met PCIe 4.0-snelheden. Daarnaast is er geen knopje op de achterkant om het bios te flashen (zonder nood aan een cpu of ram), een feature die wel wordt geboden door zijn grotere broers. Verder ontbreekt een connector om snelle USB 3.2 Gen2x2-poorten van het frontpaneel aan te sluiten, die opnieuw wel aanwezig is bij de drie ATX-exemplaren.

Gezien het formaat kan de Z690M PG 4 maximaal twee M.2-ssd’s met PCIe 4.0-snelheden huisvesten, tegenover drie stuks bij de ATX-borden. De fabrikant voorziet ook in een heatspreader bij de Z690 Pro RS, al is één van de aansluitingen beperkt tot PCIe 3.0 x4. De Phantom Gaming-sku’s beschikken over vier SATA 3-poorten; de Pro RS heeft er acht.

Van boven naar onder: de i/o van de Z690M PG 4, gevolgd door de Z690 Phantom Gaming 4 (en PG 4/D5) en de Z690 Pro RS.

Tot slot zijn we bij de i/o beland, die het meest bescheiden is bij de Z690M PG 4. Naast drie audiopoorten en een HDMI-connector zijn er twee USB 3.2 Gen2 type-A-poorten en nog eens vier met 3.2 Gen1-snelheden, gevolgd door een gigabitpoort. De Phantom Gaming 4-serie breidt hierop uit met twee USB 2.0-poorten en een PS/2-interface. Daarnaast wordt een USB 3.2 Gen2 type-A-poort vervangen door een type-C-connector. De Z690 Pro RS heeft 2,5GbE aan boord, al is de hoeveelheid snelle USB-poorten eerder beperkt: we tellen zes keer type-A, waarvan tweemaal USB 2.0, 3.2 Gen1 en 3.2 Gen2. Er is ook een DisplayPort aanwezig.