Inleiding
Eerder dit jaar gingen we uitgebreid in op de huidige stand van zaken rondom de meest recente versie van de 802.11 standaard, ofwel ‘Wireless N'. Toen hadden we het vooral over de achtergrond en de theorie, in deze editie de praktijk.
We hebben in de afgelopen maanden een groot aantal routers getest die voldoen aan de 802.11n draft 2.0 specificatie. Ter gelegenheid van dit artikel hebben we ze alle voorzien van de laatste beschikbare firmware en onderworpen aan ons testparcours. Hierbij testen we de verbindingssnelheid over een afstand van 10 en 20 meter, in combinatie met een door de fabrikant geleverde adapter en in combinatie met een notebook voorzien van Intel's 4965agn adapter. Beide tests voerden we uit met zowel een enkele datastroom als een dubbele - in het laatste geval wordt de router niet alleen zwaarder belast, maar ook efficiënter benut, de snelheid valt vrijwel altijd hoger uit wanneer de router meer te doen heeft. Dat is niet zo gek, gezien de manier waarop 802.11n werkt met meerdere zend/ontvang-units en meerdere antennes. Helaas zijn de fabrikanten van de diverse exemplaren bepaald niet scheutig met informatie over hoeveel zend/ontvang-units ze gebruiken - zelfs het aantal antennes is niet altijd duidelijk. Soms zijn geheel geen externe antennes zichtbaar, soms zijn er wel drie antennes maar kan één allen ontvangen, etc. Dit wordt binnenkort alleen maar verwarrender, met het op de markt komen van "N"-apparaten die weliswaar compatible zijn met de bestaande apparatuur, maar door minder antennes en transceivers nooit de snelheden kunnen halen die met deze standaard worden geassocieerd, of er in ieder geval door worden beloofd. Wat het vooral zal doen is een einde maken aan de voor de leek verwarrende situatie met ‘g' en ‘n' apparaten.
Lagere prijzen
In de tabel bij dit artikel (klik op de knop specificaties vergelijken in het productoverzicht onderaan deze pagina) zijn de testgegevens van in totaal 19 routers vermeld. Voor dit artikel bespreken we alleen de exemplaren die er, wat ons betreft, écht uitspringen. Nu 802.11n meer en meer een standaardproduct wordt, zien we dat apparaten steeds meer op elkaar gaan lijken. Niet alleen komt de firmware vaak meer dan oppervlakkig overeen, ook qua uiterlijk zijn de producten soms als twee druppels water identiek. Bijvoorbeeld de Sweex LW300 en de Eminent EM4550 - de een zwart, de ander wit, maar verder verschilt alleen het logo. Ook intern komen de apparaten flink overeen. De prestaties liggen niet heel ver uit elkaar, maar dat zal niet verwonderen - het is eerder opvallend dat er een verschil op dat vlak is.
Eveneens opvallend is de prijsdaling van 802.11n producten. De adviesprijzen zijn al ver onder de honderd euro gedaald en die trend lijkt vooralsnog door te zetten. De winkelprijs kan al zo'n zestig euro bedragen, een set met een USB-adapter is voor minder dan 100 euro verkrijgbaar. De fabrikanten die niet op prijs concurreren, moeten echt wat extra's bieden - per slot van rekening is het aantal fabrikanten van chipsets beperkt. De meerwaarde zit ‘m in regelmatig geupdate, geoptimaliseerde firmware, degelijke constructie, extra functionaliteit, een mooi design of een hogere mate van gebruiksvriendelijkheid.
Welke adapter?
De prijzen van de adapters zijn, vergeleken met de routers, aan de hoge kant. Bedragen van 60 euro of meer zijn geen uitzondering. Zeker PC Card en PCI-adapters zijn buitenproportioneel hoog geprijsd. PC Card is eigenlijk alleen interessant voor wie een oudere laptop per se van wireless-N wil voorzien, zonder een USB-poort op te offeren. De modere seriële ExpresCard uitvoeringen zijn amper beschikbaar, waarschijnlijk mede doordat notebooks voorzien van deze optie ook al een 802.11n adapter geïntegreerd hebben. Onze ervaringen met PCI-adapters zijn niet geweldig, mogelijk ook doordat deze vrijwel zonder uitzondering de antennes achter de PC plaatsen ten opzichte van de router: niet direct de beste opstelling voor een storingsvrije verbinding. Om die reden zijn eigenlijk alleen USB adapters interessant, welke het over het algemeen ook goed doen, ondanks de beperkte omvang van de antenne. Het verdient wel altijd aanbeveling een exemplaar te kiezen met een standaard aan een verlengsnoer, of zelf een verlengkabel te regelen.
De beste optie voor notebooks is en blijft de geïntegreerde wireless-N adapter. Niet alleen zijn de routers geoptimaliseerd om goed samen te werken met Intel's 4965agn adapter (denk aan het Connects with Centrino programma), maar ook biedt de meestal rond de monitor geplaatste geïntegreerde antenne een moeilijk te verslaan voordeel.
