Inleiding
Wat doe je wanneer je een succesvolle high-end videokaart hebt, maar je grote concurrent ineens een model introduceert dat nét wat sneller is, zodat je niet langer kunt roepen dat je de snelste GPU ter wereld hebt. Dan ga je terug naar de tekentafel en bedenk je een manier om extra prestaties uit je huidige producten te halen, om zo alsnog de koppositie terug te pakken. Dát is exact wat AMD heeft gedaan met de Radeon HD 7970 en vandaag introduceert men dan ook de Radeon HD 7970 GHz Edition. De naam zegt het al: een Radeon HD 7970 waarbij de GPU op 1 GHz werkt en dankzij een nieuwe turbo modus soms zelfs nog wat sneller.
AMD introduceerde de Radeon HD 7970 vlak voor de jaarwisseling en de nieuwe high-end kaart was direct een succesnummer. Sneller, goedkoper en met meer mogelijkheden dan Nvidia's GeForce GTX 580: het was zo klaar als een klontje, als je de eerste maanden van 2012 een nieuwe high-end videokaart ging kopen, dan koos je blind voor zo'n 7970. Tot eind maart... toen introduceerde Nvidia de GeForce GTX 680, hun nieuwe topmodel, gebaseerd op een chip die oorspronkelijk als mid-range model bedacht was, maar snel genoeg leek om de Radeon HD 7970 van de troon te stoten. Wij kwamen uit op een gemiddeld prestatieverschil van 10%; niet extreem veel, maar toch. AMD deed alsof het zich geen zorgen maakte, maar off-the-record info die we kregen van online shops en statistieken uit onze prijsvergelijker bewijzen dat de vraag naar 7970's sinds 22 maart flink is gedaald en dat de GeForce GTX 680 op dit moment de meest populaire high-end kaart is.
Tijd voor een tegenaanval! Het blijkt immers dat de Tahiti-chip van de Radeon HD 7970 nog wel wat meer in z'n mars heeft dan de 925 MHz waar de kaart oorspronkelijk op geklokt werd. Ook de 1375 MHz voor het geheugen zit nog wel wat rek in. Vandaar de komst van de Radeon HD 7970 GHz Edition.
Radeon HD 7970 GHz Edition
Hardwarematig is de Radeon HD 7970 GHz Edition tot het laatste weerstandje identiek aan de originale Radeon HD 7970. Lees vooral onze oorspronkelijke Radeon HD 7970 review nog eens terug voor alle ins en outs. Het enige verschil met de bestaande kaart zijn de klokfrequenties: waar de oorspronkelijke 7970 op 925 MHz werkt, draait de GPU op de nieuwe uitvoering op 1 GHz. De geheugenklokfrequentie is verhoogd van 1375 MHz naar 1500 MHz.
Daar blijft het echter niet bij. In onze Radeon HD 7970 schreven we al over de verbeterde stroombesparingsmogelijkheden van de Radeon HD 7970, waardoor de klokfrequentie van de GPU wordt teruggebracht wanneer de kaart niet intensief gebruikt wordt. Bij de nieuwe 7970 GHz Edition gaat men een stapje verder: een nieuw algoritme in de BIOS van de kaart voorspelt continu de temperatuur en het stroomverbruik in de komende (milli)seconden en wanneer beide onder een bepaald niveau blijven, worden zowel de klokfrequentie als het voltage van de GPU automatisch verhoogd. AMD spreekt geheel 'toevallig' over een boost clock en die bedraagt 1050 MHz, 5% extra prestaties dus.
De hogere klokfrequenties zorgen er uiteraard voor dat de Radeon HD 7970 wat meer stroom gaat verbruiken. Hoe veel meer wordt uit AMD's documentatie niet duidelijk, aangezien het niet langer een maximaal verbruik communiceert maar enkel een 'te verwachten' verbruik van 250 watt. Maar goed, daar hebben wij natuurlijk testapparatuur voor.
| Algemeen | ||
|---|---|---|
 |  | |
| Merk | AMD | AMD |
| Productnaam | Radeon HD 7970 | Radeon HD 7970 GHz Edition |
| Productcode | Radeon HD 7970 | Radeon HD 7970 GHz Edition |
| Details | ||
| Chip | ||
| Codenaam | Tahiti | Tahiti |
| Architectuur | GCN 1.0 | GCN 1.0 |
| Rekenkernen | 2048 cores | 2048 cores |
| Kloksnelheid | 925 MHz | 1000 MHz |
| Kloksnelheid boost | 1050 MHz | |
| Transistors | 4300 mln | 4300 mln |
| Productieprocedé | 28 nm | 28 nm |
| Vertex Shader versie | 5.1 | 5.1 |
| Pixel Shader versie | 5.1 | 5.1 |
| Geheugen | ||
| Geheugengrootte | 3072 MB | 3072 MB |
| Type geheugen | GDDR5 | GDDR5 |
| Geheugensnelheid | 1375 MHz | 1500 MHz |
| Geheugencontroller | 384 bit | 384 bit |
| Functionaliteit | ||
| DirectX versie | DirectX 12 fl 11_1 | DirectX 12 fl 11_1 |
| SLI compatible | ||
| Crossfire compatible | ||
| Geïntegreerde H.264 videodecoder | ||
| Geïntegreerde VC-1 videodecoder | ||
| Kaartontwerp | ||
| Interface | PCI-Express 3.0 x16 | PCI-Express x16 |
| Extra power-connector | ||
| Type power connector(s) | PEG6+PEG8 | PEG6+PEG8 |
| Total board power | 300 W | 250 W |
Prijzen en verkrijgbaarheid
Wat wordt het prijsverschil tussen de Radeon HD 7970 en de 7970 GHz Edition? En wanneer en bij welke partners kun je hem kopen?
Een woordvoerder van AMD kon ons op het moment van schrijven (een dag voor de lancering) enkel dollarprijzen geven. In Amerika is de adviesprijs van de Radeon HD 7970 $399, die van de Radeon HD 7970 GHz Edition wordt $ 499. Dat betekent simpelweg dat de nieuwe kaart 25% duurder wordt. Dat is wel erg gortig op dit moment.
Wanneer de nieuwe GHz kaarten daadwerkelijk in serieuze hoeveelheden op de markt komen is ook nog niet duidelijk. Volgens AMD hebben alle boardpartners vooralsnog slechts een zeer beperkt aantal exemplaren gekregen. Of de Radeon HD 7970 GHz Edition uiteindelijk de normale 7970 helemaal moet gaan vervangen heeft AMD naar verluidt nog niet met zekerheid bepaald.
Navraag leert ons dat de AMD partners gemengde gevoelens hebben bij de nieuwe kaart: menig fabrikant heeft immers al een overklokte editie van de 7970 op de markt, waarbij de klokfrequentie al (ver) boven de 1 GHz is ingesteld. Of al deze partner-kaarten ook vernieuwd gaan worden valt te bezien.
Benchmarks
Wie geïnteresseerd is in de alle eigenschappen van de Radeon HD 7970 GHz edition, verwijzen we graag terug naar onze oorspronkelijke review van de Radeon HD 7970. Aangezien het enige verschil de klokfrequenties en dus de prestaties zijn, richten we ons daar primair op in deze review.
We hebben de GHz Edition getest op ons eind 2011 vernieuwde testsysteem, bestaand uit een Intel Core i7 3960X (Sandy Bridge-E) processor, een ASUS P7X79 Pro moederbord, 16 GB Corsair DDR3-1600 geheugen, een Samsung Spinpoint F1 harde schijf en een Cooler Master Silent Pro Gold 1200 watt voeding. Alle benchmarks zijn uitgevoerd onder Windows 7 x64.
Op ons vorige testplatform testten we games altijd in vier instellingen: 1680x1050, 1680x1050 met 4x AA, 1920x1080 en 1920x1080 met 4x AA, telkens gebruikmakend van de hoogste kwaliteitsinstellingen. Nu je al voor zo'n 100 euro een Full HD monitor kunt kopen, is het wat ons betreft niet langer zinnig op lagere resoluties te testen. Wel testen we tegenwoordig hogere resoluties: voor zo'n 500 euro kun je immers al een prima setup van drie Full HD schermen met dunne rand kopen. Vandaar dat 5760x1080 (drie Full HD schermen naast elkaar) tegenwoordig een standaardonderdeel van onze tests is. AMD claimt dat juist dát het sterke punt is van de Radeon HD 7970 boven de GTX 680.
In beide resoluties testen we games zowel met 'normale' instellingen als met de beste instelingen (highest/extreme/ultra), waarbij we in dat laatste geval waar mogelijk ook 4x AA inschakelen.
Op de volgende pagina's zijn alle AMD kaarten rood, alle oudere Nvidia kaarten groen en de Radeon HD 7970 GHz Edition blauw.
3DMark Vantage
In 3DMark Vantage scoort de nieuwe GHz Edition 36210 punten, waarmee AMD inderdaad de koppositie van Nvidia herovert.
3DMark11
In 3DMark11 bleek de GTX 680 een stuk sneller dan de Radeon HD 7970. Het grootste gedeelte van het verschil heeft AMD ingelopen, maar Nvidia staat nog steeds aan kop.
Aliens versus Predator
In Aliens versus Predator was de Radeon HD 7970 al sneller dan de GTX 680. De GHz Edition doet daar een schepje bovenop.
Batman: Arkham City
In Batman: Arkham City pakt de GTX 680 nog de winst in de standaard Full HD resolutie zonder anti-aliasing. Zodra we overschakelen naar drie schermen en/of 4x AA inschakelen is AMD sneller.
Battlefield 3
Ook in Battlefield 3 bleek de GeForce GTX 680 sneller dan de Radeon HD 7970. In 1920x1080 is dat nog steeds het geval, maar zodra we overschakelen op de 5760x1080 resolutie pakt AMD de winst.
Crysis 2
In Crysis 2 blijft de GTX 680 de snelste single-GPU kaart, maar AMD zit er niet ver meer achter met de GHz Edition.
Dirt 3
In Dirt 3 blijft Nvidia aan kop, met een kleine voorsprong. In het zwaarste scenario, 5760x1080 Ultra 4x AA, is echter juist AMD sneller.
Hard Reset
Opvallend: bij de meeste games zagen we dat AMD juist in de EyeFinity resolutie de snelste is. Bij Hard Reset is het andersom; AMD wint op 1920x1080, Nvidia op 5760x1080.
Heaven 2.5
De synthetische Heaven benchmark geeft een resultaat zoals we dat eerder hebben gezien: winst voor Nvidia op 1920x1080 en voor AMD op 5760x1080.
Metro 2033
In Metro 2033 was de Radeon HD 7970 al sneller dan de GeForce GTX 680 en loopt AMD nu verder uit op Nvidia.
The Elder Scrolls V Skyrim
In Skyrim pakt de GTX 680 de koppositie van AMD af, maar wordt die door de Radeon HD 7970 terugveroverd.
Total War Shogun 2
Ook in Total War Shogun 2 is AMD op een enkele uitzondering na de snelste met de Radeon HD 7970 GHz Edition.
Stroomverbruik
We hebben het stroomverbruik gemeten in twee gevallen: het idle-verbruik op de Windows desktop en het maximale verbruik tijdens de Metro 2033 benchmark. In beide gevallen hebben we het verbruik van het complete testsysteem gemeten.
Idle komen we uit op 90,3 watt, iets minder dan de oorspronkelijke Radeon HD 7970 GHz Edition. Het kan te verklaren zijn door nieuwe optimalisaties in de BIOS. Het maximale verbruik is flink toegenomen: met de Radeon HD 7970 sloeg de meter uit tot 322 watt, met de nieuwe GHz Edition tot 382 watt: 60 watt meer dus! Het verschil met de GeForce GTX 680 is daarmee fors.
Conclusie
Niet in alle benchmarks, maar in een ruime meerderheid is de AMD Radeon HD 7970 GHz Edition sneller dan de GeForce GTX 680. AMD's voornaamste doel is bereikt: men kan weer claimen de snelste single-GPU videokaart op de markt te hebben.
AMD's exacte plannen met de 7970 GHz Edition blijven echter onduidelijk. Zonder al te cynisch te willen zijn, lijkt het er op dat de kaart er in eerste instantie voornamelijk is om de pers te laten schrijven dat AMD weer de snelste is. De verschillende AMD partners die we hebben gebeld, weten allemaal nog niet wat hun exacte plannen met de GHz Edition zijn. Daar komt bij dat het voorgestelde prijsverschil erg hoog is.
Dat laatste tempert ook ons enthousiasme. Wanneer AMD deze performance boost gratis zou hebben geleverd (lees: de 7970 GHz Edition is een directe opvolger van de 7970 zónder prijsverschil) dan was AMD niet alleen de snelste, maar was er ook geen enkele twijfel over welke high-end kaart de beste prijs/prestatieverhouding heeft. De ervaring leert dat een adviesprijs van $ 499 in Europe neer komt op € 499 inclusief BTW. Dat zou betekenen dat de Radeon HD 7970 GHz Edition vrijwel even duur is dan de GeForce GTX 680. Nogmaals; AMD is gemiddeld de snelste, maar een gigantisch verschil in prijs/prestatie-verhouding is er zeker niet.
Besproken product
| Vergelijk | Product |
Prijs |
|
|---|---|---|---|
|
|
AMD Radeon HD 7970 GHz Edition
|
Niet verkrijgbaar |
