Videokaartprestaties 2.0
De resultaten van de videokaartbenchmarks op Hardware.Info en vrijwel alle andere collega-websites worden uitgedrukt in fps ofwel frames per second. Hoe meer FPS, hoe sneller de videokaart, hoe beter... toch? Niet helemaal. Om écht te bepalen of een videokaart een game wel of niet soepel kan weergeven is een gemiddelde fps-waarde eigenlijk onvoldoende indicatie: er is meer analyse nodig. Frame-time tests geven de benodigde detailinformatie. Wat dat inhoudt, lees je in dit artikel.
FPS
Om te begrijpen waarom fps-waardes niet het volledige verhaal vertellen, is het van belang om eerst eens te bekijken wat de eenheid fps ofwel frames per second nu precies betekent. De naam zegt het al: het is het gemiddeld aantal beelden per seconde dat een videokaart per seconde kan berekenen gedurende de benchmark.
Het menselijk brein vat snel op elkaar volgende losse beelden op als bewegend beeld. De geleerden zijn er niet helemaal over eens hoeveelbeelden per seconde er nodig zijn voor het menselijk oog om beelden als geheel vloeiend te beschouwen - en het is een discussie die we in dit artikel ook uitdrukkelijk niet willen gaan voeren - maar over het algemeen hoor je dat 25 à 30 fps voldoende is. Bioscoopfilms worden vertoond met 24 beelden per seconde en je hoort toch zelden iemand na een bezoek klagen dat het beeld zo schokkerig was.
Om een game dus volledig vloeiend weer te geven zou de videokaart dus in alle gevallen minimaal rond de 30 fps moeten produceren. Bij games is de framerate echter in tegenstelling tot bij film niet constant. Complexe scènes in een game vergen meer rekenkracht van de GPU dan minder complexe scènes en zullen dus met minder beelden per seconde getoond kunnen worden. Wij houden als vuistregelaltijd de stelregel aan dat je idealiter gemiddeld 60 fps moet halen in een game, zodat voor complexere scènes nog altijd 30 fps haalbaar is.
Het menselijk oog vat elkaar opvolgende stilstaande beelden op als beweging... als er maar voldoende beelden per seconde zijn. (bron foto)
Juist die minimum-fps is eigenlijk belangrijker dan de gemiddelde framerate en zodoende krijgen we ook vaak de vraag waarom we niet naast gemiddelde scores ook laagste fps-waardes kunnen tonen. Op zich zouden we dat kunnen doen: de meeste benchmarks geven naast een gemiddelde waarde ook keurig een minimumwaarde terug. We plaatsen deze opzettelijk niet en wel om twee redenen:
Allereerst kan het zijn dat de minimumwaarde wordt bepaald door een externe factor, die niets met de videokaart te maken heeft. Als om welke reden dan ook het systeem even hikt - bijvoorbeeld door een taak van Windows op de achtergrond - heb je op enig moment een laagste fps-waarde die totaal niet representatief is voor hoe de game draait. Dat zien we geregeld: een gemiddelde score van bijvoorbeeld 150 fps en een laagste score van 16 fps. Als we het zouden publiceren zouden we je als lezer alleen maar op het verkeerde been zetten.
Een belangrijkere reden is dat de minimale FPS-waarde eigenlijk niets zegt over de vraag of een game wel of niet soepel draait. Daarvoor moeten we nóg dieper graven in de benchmark-informatie: we moeten een duik nemen binnen de seconde...