Samsung 840 Evo SSD review: de hele serie getest!

840 Evo serie

De 840 Evo SSD's zijn de rechtstreekse opvolgers van de 840 SSD's, die spoedig zoals dat heet end-of-life zullen zijn. Samsungs high-end SSD's, de 840 Pro's, worden uitdrukkelijk nog niet opgevolgd, als zorgen de nieuwe Evo's er wel voor dat het verschil in prestaties kleiner wordt.

De Samsung 840 Evo SSD's maken gebruik van wat Samsung zelf '10nm class' ToggleNAND TLC-flashgeheugen noemt. Doorvragen leert ons dat het om op 19nm geproduceerde flashchips gaan. De bestaande 840's maken gebruik van '20nm class' geheugen, vermoedelijk 24nm. De geheugenchips waaruit de SSD's zijn opgebouwd zijn 128 Gigabit (16 GB) per die. Eerder dit jaar maakte Micron ook al de overstap naar flashchips van 128 Gigabit, die we tegen kwamen in de Crucial M500 SSD's, één van de belangrijkste concurrenten van deze Samsung 840 Evo's.

Ook de controller is vernieuwd. Waar de 840's (en 840 Pro's) gebruikmaken van een controller die Samsung de naam 'MDX' geeft, maken de 840 Evo's gebruik van de opvolger daarvan, getiteld 'MEX'. Meer daarover op de volgende pagina.

De 840 Evo komt in vijf formaten op de markt: 120 GB, 250 GB, 500 GB, 750 GB en 1 TB. Een technologie die men TurboWrite noemt, waar over meer op de volgende pagina, zorgt ervoor dat de schrijfsnelheid flink is verbeterd. Zo hebben de 250 GB en grotere modellen een maximale schrijfsnelheid van 520 MB/s, ruim twee keer meer dan de Samsung 840 250 GB. Het 120 GB model biedt een maximale schrijfsnelheid van 410 MB/s, ruim drie keer meer dan de maximale schrijfsnelheid van de Samsung 840 SSD 120 GB.

Officiële Nederlandse adviesprijzen van de Samsung 840 EVO SSD's zijn er niet, maar Samsung liet ons weten dat de prijzen op hetzelfde niveau liggen als de bestaande 840 serie. Op het moment van schrijven zijn de prijzen van de 840 Evo's nog wat hoger dan de die van de 840's, maar volgens Samsung zal dat verschil zodra voldoende (online) shops de nieuwe drives op voorraad hebben snel verdwijnen.

De exacte specificatries van de vijf modellen vind je in onderstaande tabel:

De komst van een 1 TB variant is nieuws, in de 840 reeks was die er nog niet. We zien dat de drive op het moment van schrijven al verkrijgbaar is voor € 539. Daaruit mogen we twee dingen controleren: eindelijk komen er redelijk betaalbare 1 TB SSD's en de 50 cent per Gigabyte-grens voor SSD's komt nu echt akelig dichtbij.

De 250 GB en 500 GB uitvoeringen komen voor een beperkte meerprijs eveneens beschikbaar in een Laptop kit. Deze kit bevat onder meer een USB 3.0 naar Serial ATA kabel, waarmee je eenvoudig de harde schijf van een laptop kunt migreren naar een SSD. De 120 GB en 250 GB varianten komen in een Desktop kit, waarbij Samsung een 3,5" inbouwbracket en een SATA-kabel bundelt. Alle varianten komen sowieso ook los op de markt: in de 'basic' uitvoering vinden we een CD met software en een spacer die je op de SSD kunt schroeven om deze 9,5mm in plaats van 7mm dik te laten zijn, om zo compatibiliteit met sommige oudere laptops te waarborgen.

TurboWrite en MEX-controller

De Samsung 840 Evo SSD's presteren beter dan hun voorlopers, zeker wanneer we kijken naar de schrijfsnelheden. De nieuwe MEX-controller speelt daarin een belangrijke rol, maar belangrijker nog is de nieuwe technologie die men TurboWrite noemt.

Op alle 840 EVO drives gebruikt Samsung een gedeelte van de aanwezige geheugencellen als buffer. De betreffende cellen zijn TLC, maar worden als SLC (één bit per cel) gebruikt, waardoor ze sneller kunnen worden geprogrammeerd. Alle schrijfacties naar de SSD (zowel sequentieel als random) worden in eerste instantie uitgevoerd naar deze TurboWrite buffer. Wanneer de SSD idle is, wordt de data op de achtergrond verplaatst van het SLC-gedeelte naar normale TLC-geheugencellen.

De grootte van de buffer is afhankelijk van de capaciteit van de SSD. Bij het 1 TB model bijvoorbeeld reserveert Samsung 36 GB aan TLC-geheugen, wat dus resulteert in een 12 GB 'SLC' TurboWrite buffer. De 750 GB uitvoering heeft 9 GB, de 500 GB uitvoering 6 GB en de 250 en 120 GB uitvoeringen hebben een 3 GB buffer.

Enkel wanneer de SSD idle is, wordt data van de buffer naar normale flashcellen gekopieerd. Dat betekent dat wanneer je schijfacties uitvoert die groter zijn dat de buffergrootte zonder tussenpauze, de prestaties inzakken zodra de buffer gevuld is. Dat heb je bijvoorbeeld wanneer je een groot bestand als een Blu-ray-rip naar de SSD kopieert. De 'echte' schrijfsnelheid verschilt ook per capaciteit, maar is sowieso wat hoger dan bij de 840 SSD's: 140 MB/s voor het 120 GB model, 270 MB/s voor het 250 GB model en 420 MB/s voor de modellen van 500 GB en groter.

Met schrijfselheden binnen de buffer van 520 MB/s bij alle modellen kun je bij een grote, sequentiële schrijfopdracht uiteraard binnen zo'n 6 seconden de buffer vol hebben. Volgens Samsung zijn de buffergroottes echter zo gekozen dat voor de meeste consumententoepassingen altijd vrijwel alle writes door de buffer kunnen worden verwerkt.

Belangrijk om te weten is dat de TurboWrite buffer op een vaste plek in de SSD zit. Er is dus een specifiek gedeelte op één of meerdere TLC-chips dat als SLC wordt aangesproken. Het feit dat de plek van de buffer niet wordt verplaatst, geeft natuurlijk te denken over de levensduur daarvan. Samsung liet ons echter weten het gebruikte TLC-geheugen wanneer aangestuurd als SLC een levensduur van circa 50.000 P/E-cycles heeft, heel wat meer dan de grofweg 3000 die we hebben gezien bij onze endurance test van de 840's. 

Toch is het zeker mogelijk dat de buffer de geest geeft. Reken maar mee: een 3 GB buffer op de Samsung 840 Evo 120 GB en 250 GB betekent dat na 50.000 x 3 GB = 150 TB aan writes de buffer aan z'n eind is. Rekenen we dat echter terug naar 10 GB per dag, dan kom je alsnog aan 41 jaar. En wie 30 GB per dag schrijft komt op 13,5 jaar, mits de claim van 50.000 cycles klopt natuurlijk.

Overigens liet Samsung weten dat de TurboWrite buffer wordt uitgeschakeld en dat de controller dan rechtstreeks naar TLC gaat schrijven als deze wegens te veel cycles stuk gaat. De SSD blijft het dus gewoon doen, maar de prestaties worden dan uiteraard lager.

MEX controller

TurboWrite is niet de enige reden waarom de nieuwe Samsung 840 EVO SSD's sneller zijn dan hun voorlopers. Een andere factor is de nieuwe controller, die Samsung MEX noemt. Net als de MDX controller van de Samsung 840 SSD's is de MEX gebaseerd op een drietal ARM Cortex-R4 cores. Het belangrijkste verschil is echter dat de MEX op een hogere klokfrequentie werkt: 400 MHz in plaats van 300 MHz. Deze stijging van 33% moet er vooral voor zorgen dat de prestaties bij lage queue-depth verbeteren. Volgens Samsung is verder ook de firmware flink verbeterd: slimmere algoritmes dragen eveneens bij aan de betere prestaties. Meer technische informatie over de verschillen tussen de MDX en MEX controllers wilde men echter niet vrijgeven.

Onder de motorkap: piepklein!

Wij gingen zoals geschreven aan de slag met de gehele serie, 120 GB, 250 GB, 500 GB, 750 GB en 1 TB. Helaas hadden we niet de mogelijkheid om bij alle modellen een kijkje onder de motorkap te nemen, maar de 250 GB en 1 TB modellen konden we wel open schroeven.

Bij het 1 TB model valt al direct op hoe klein de PCB van de SSD is, veel kleiner dan 2,5 inch. Op de printplaat vinden we naast de MEX-controller, die officieel als typenummer S4LN045X1 heeft,een DDR2-geheugenchip en een achttal flashchips. Met 16 GB per die moet iedere chip 8 dies bevatten. Indrukwekkend.

Bij de 840 250 GB blijkt dat de PCB nóg kleiner kan. Hier vinden we slechts twee flashchips met wederom 8 dies per chip. Wie dit zo ziet mag concluderen dat het maken van mSATA of M.2 varianten van de 840 Evo's niet zo'n grote uitdaging mag zijn. Overigens: het verschil in kleur tussen de PCB's is er echt en komt niet door onze fotografiekwaliteiten.

Software: RAPID cache en slim migreren

Voor dat we overgaan naar de benchmarks, eerst nog wat over de software. Samsung bundelt de 840's met de eigen SSD Magician 4.2 software en de eigen Data Migration software.

SSD Magician blijft wat ons betreft een heel groot voordeel van Samsung boven andere merken. De software toont allerhande diagnostische gegevens over de SSD en biedt daarnaast behoorlijk wat handige mogelijkheden. Zo kun je via Magician met één druk op de knop je Windows tunen voor gebruik met een SSD. Samsung zet dan bijvoorbeeld defragmentatie en prefetching uit voor je. Uiteraard doet Windows een aantal van dergelijke optmalisaties als het goed is al zelf en kun je het zelf ook op de juiste plekken handmatig configureren, maar met één druk op de knop alles goed zetten is toch wel zo handig.

De Performance Optimization optie is prettig voor wie nog gebruikmaakt van Windows XP of Windows Vista. Aangezien deze oude besturingssystemen geen TRIM ondersteunen, kun je via deze optie alsnog de SSD en het besturingssysteem laten afstemmen welke data niet meer actueel is, om zo de prestaties van de SSD op peil te houden. 

Andere onderdelen van Magician zijn onder meer een ingebakken benchmark en een tool om de firmware te upgraden. Nieuw is de RAPID functionaliteit, een technologie ontwikkeld door het team van Nvelo, dat een tijdje geleden door Samsung is overgenomen. Nvelo kennen we nog van de Dataplex caching-software die onder meer bij Corsair en OCZ SSD's werd meegeleverd. Wanneer je de RAPID functionaliteit inschakelt wordt ongebruikt RAM-geheugen (tot maximaal 1 GB) gebruikt om lees- en schrijfopdrachten van de SSD te versnellen: een SSD-cache in het geheugen dus. Een beperking is overigens wel dat RAPID slechts één 840 Evo SSD kan cachen, ook wanneer je meerdere exemplaren in je systeem hebt. Het is verder ook niet mogelijk om een RAID-array te cachen. Meer over RAPID lees je aan het eind van deze review.

Ten slotte kun je via de Magician software nog extra overprovisionering inschakelen en een Samsung SSD secure erasen.

Slimme migratiesoftware

Andere software die bij alle 840 Evo's (niet enkel de kits) wordt gebundeld is Samsungs eigen datamigratiepakket, waarmee een bestaande harde schijf of SSD naar een nieuw Samsung model kan worden gekopieerd. Uiteraard wordt hierbij netjes rekening gehouden met zaken als 4k alignment. 

Het briljante aan de nieuwe software is dat Samsung een oplossing heeft gevonden waar het probleem waar menigeen die een harde schijf naar een SSD heeft gemigreerd wel eens tegenaan is gelopen: de harde schijf die je wil kopiëren heeft in de regel een hogere capaciteit en de data past dus vaak niet op je nieuwe SSD. De Samsung datamigratiesoftware herkent dat en maakt een lijst van grote bestanden (zoals video's en muziek) die je kunt selecteren om over te slaan.

Je krijgt dan twee opties: ofwel een externe harde schijf aansluiten en daar de grote bestanden naar kopiëren die niet mee gemigreerd worden. De tweede optie is deze bestanden verwijderen. Let wel, de software verwijdert de bestanden dan ook daadwerkelijk van de bronschijf! Waarom dat gebeurt is ons niet helemaal duidelijk, maar dus zeker iets om rekening mee te houden.

Hoe dan ook, deze handige functionaliteit vinden we niet terug in de meeste andere migratietools, zoals het door ons aangeprezen gratis MiniTool Partition Wizard.

Benchmarks

Voor harddisks en SSD’s maken we gebruik van een Ivy Bridge-gebaseerd testplatform met Core i5 processor en Intel Z77 moederbord. Vanzelfsprekend sluiten we de te testen schijven aan als secundaire drive op een Serial ATA 600 en draaien we alle benchmarks onder Windows 7. AHCI staat uiteraard ingeschakeld en we maken gebruik van de Intel RST-drivers.

We gebruiken Atto Disk Benchmark queue depth, wat betekent dat telkens vier taken gelijktijdig op de SSD worden afgevuurd. Deze waarde komt het meest overeen met wat in de praktijk gebeurt.

De AS SSD benchmark meet min of meer hetzelfde, met één belangrijk verschil: AS SSD maakt gebruik van oncomprimeerbare data, terwijl de testdata van Atto wel extreem goed comprimeerbaar is. SandForce-gebaseerde SSD’s hebben zodoende geen voordeel in AS SSD van de ingebouwde compressietrucjes: die benchmark is een 'worst case' voor deze SSD’s.   

PCMark Vantage, PCMark 7 en PCMark 8 zijn wat ons betreft de belangrijkste benchmarks. PCMark Vantage simuleert de hardeschijftoegang van echte programma's en geeft aan wat de prestaties van de drive zijn in verschillende scenario’s. De totaalscore geeft een maat voor algemeen gebruik, de deelscores geven een indicatie van de snelheid bij verschillende gebruiksmodellen. PCMark Vantage is echter gebaseerd op software uit het Windows Vista-tijdperk en ook op de manier waarop Windows Vista harde schijven en SSD’s aanstuurt. PCMark 7 doet hetzelfde, maar met nieuwe op Windows 7 gebaseerde scenario’s. Verder speelt PCMark 7 de scenario’s in real-time af; prestatiewinsten die je in werkelijkheid niet zou bemerken, zie je bij PCMark 7 dan ook niet in de scores terug.

Vanaf deze review tonen we ook de PCMark7 'Raw' scores. Hierbij is de idle-tijd weggelaten, waardoor de scores niet meer één-op-één corelleren met de de prestaties van de applicaties in de praktijk, maar je kunt wel mooi het daadwerkelijke prestatieverschil tussen SSD's zien.

Ook nieuw is dat we vanaf deze review PCMark 8 scores tonen. Ook deze benchmark heeft weer een harde schijf/SSD test, opnieuw gebaseerd op traces, maar nu van moderne software. PCMark 8 bevat traces van Adobe Photoshop, Adobe Illustrator, Adobe Indesign, Adobe After Effects, Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft PowerPoint, World of Warcraft en Battlefield 3.

Verder hebben we de maximale 4k read en write Iops getest, gemeten in Iometer met een queue depth van 32 en comprimeerbare data. Dit zijn de waardes waar fabrikanten vaak zelf ook mee pronken. 

Ten slotte hebben we ook nog een continutest op een aantal van de SSD's uitgevoerd, waarmee we bekijken hoe de prestaties van een SSD inzakken na verloop van tijd bij continue belasting.

Op de volgende pagina's zetten we telkens de 120-128,  240-256 en 480-1000 GB SSD's in afzonderlijke grafieken, zodat je eenvoudig appels met appels kunt vergelijken.

Het aantal bestaande SSD's dat we als referentie hebben meegenomen hebben we expres beperkt gehouden, om zo de benchmarkpagina's nog enigszins leesbaar te houden. Wil je de SSD's vergelijken met andere exemplaren, dan kun je uiteraard eenvoudig zelf een vergelijkingstabel aanmaken.

Het meest interessant vergelijk op de volgens pagina's is natuurlijk met de Kingston V300, Plextor M5S, maar bovenal de Crucial M500. Deze SSD's, en dan met de name de Crucial, zijn net als Samsung scherp geprijsd.

Atto Disk Benchmark

De Atto Disk Benchmark leest en schrijft zo snel mogelijk datablokken van diverse groottes op willekeurige plekken op de SSD. Van alle waardes kiezen wij de 4 kB en 1 MB tests. De 4 kB tests zijn representatief voor het werken met hele kleine bestanden, iets wat bijvoorbeeld gebeurt bij het opstarten van software. De 1 MB tests zijn, zeker voor SSD's, een best-case scenario en geven aan welke prestaties je mag verwachten wanneer je grote bestanden, variërend van digitale foto's tot MP3's en filmbestanden, aan het kopiëren bent.

Standaard worden telkens vier instructies tegelijkertijd op de schijven afgevuurd. Omdat de flashchips binnen SSD's parallel worden aangestuurd, kunnen slimme controllers meerdere instructies ook gelijktijdig uitvoeren, waardoor SSD's op deze manier betere prestaties laten zien. In de praktijk zullen Windows en andere software overigens ook meerdere instructies tegelijkertijd naar disks sturen.

Let wel: Atto Disk Benchmark maakt gebruik van comprimeerbare data. Veel bestanden - zeker programmabestanden - zijn dat in de praktijk ook. Bestanden als digitale foto's, MP3's of videobestanden zijn echter niet of nauwelijks verder comprimeerbaar. De AS SSD benchmark op de volgende pagina geeft dan een beter beeld.

4k lezen

Bij de 4k read test scoren de nieuwe 840's duidelijk bovengemiddeld, maar blijven de bestaande 840's en 840 Pro's buiten schot. De Samsung scoort echter veel beter dan de Crucial M500.

4k schrijven

Uitstekende resultaten bij 4k schrijven. De 840 Evo zit hier dankzij de TurboWrite technologie rond het niveau van de 840 Pro.

1MB lezen

De 1MB leestest toont aan dat de maximale leessnelheid van de 840 Evo op het niveau zit van het maximum van de Serial ATA 600 bus, rond de 550 MB/s.

1MB schrijven

De TurboWrite functionaliteit zorgt ook voor prima resultaten in de Atto schrijftest: tot boven de 530 MB/s bij de modellen van 250 GB en meer.

AS SSD

AS SSD werkt met oncomprimeerbare data. SSD's met een SandForce controller hebben hier dus geen voordeel van de ingebouwde compressietrucjes.

AS SSD doet zowel lees- als schrijftests. Eerst wordt er getest met datablokken van 4 kB, met één instructie tegelijkertijd en daarna met 4 kB datablokken met 64 gelijktijdige instructies. Ten slotte wordt ook een sequentiële lees- en schrijftest uitgevoerd, die een maat geeft voor het werken met zeer grote bestanden. Op basis van alle tests bepaalt AS SSD ook een totaalscore.

Met een totaalscore van 913 punten moet de Samsung 840 Evo 120GB enkel de Samsung 840 Pro en Plextor M5 Pro voor laten gaan. De score is flink hoger dan die van de Crucial M500 of Kingston V300. Het 250 GB exemplaar komt op 1045 punten en ook hier zijn het enkel high-end SSD's die nog hoger scoren. De exemplaren van 500 GB of meer eindigen allemaal boven de 1100 punten.

Over de gehele linie scoren de SSD's goed, zoals te zien in onderstaande grafieken.

Op de volgende pagina vind je alle deelscores.

AS SSD (deelscores)

4k blokken lezen - single threaded

4k blokken lezen - 64 threads

Sequentiëel lezen

4k blokken schrijven - single threaded

4k blokken schrijven - 64 threads

Sequentiëel schrijven

PCMark Vantage

PCMark Vantage is gebaseerd op het hardeschijfgebruik van echte applicaties, zij het applicaties uit de Windows Vista tijd. Futuremark heeft zogenaamde traces, zeg maar opnames gemaakt van de schijfactiviteit van echte programma's en speelt deze activiteit in de benchmark zo snel mogelijk opnieuw af. Doordat de traces niet real-time maar zo snel mogelijk worden afgespeeld worden prestatieverschillen tussen schijven in PCMark Vantage uitvergroot.

Het 120GB model komt op 70.335 punten, een score die duidelijk boven het gemiddelde ligt. De 250 GB komt op 74.834 punten en scoort daarmee duidelijk hoger dan andere budget SSD's en laat enkel de Samsung 840 Pro, OCZ Vector en Corsair Neutron GTX achter zich. Ook de modellen van 500 GB komen uit op scores rond de 74.000 punten.

Op de volgende pagina vind je alle deelscores.

PCMark Vantage (deelscores)

Windows Defender test

HDD gaming test

Windows Photo Gallery test

Windows Vista Startup test

Windows Movie Maker test

Windows Media Center test

Windows Media Player test

Application Loading test

PCMark7

PCMark7 maakt gebruik van traces gebaseerd op moderne software uit het Windows 7 tijdperk. Juist omdat deze benchmark gebruikmaakt van echte en ook moderne applicaties, is dit eigenlijk de belangrijkste benchmark om je beslissing welke SSD te kopen op te baseren. Een verschil met PCMark Vantage is dat PCMark7 de traces in real time afspeelt. Daardoor liggen de scores van SSD's dichter bij elkaar, maar komen de resultaten ook veel beter overeen met wat je in de praktijk daadwerkelijk mag verwachten.

De 120 GB uitvoering van de Samsung 840 Evo komt op 5397 punten, slechts iets minder dan de recordscore van de 840 Pro. De 250 GB eindigt met 5463 punten eveneens als tweede in het overzicht van SSD's met dezelfde capaciteit. De 500 GB, 750 GB en 1 TB komen ook allemaal in de buurt van de grens van 5500 punten.

Op de volgende pagina vind je de deelscores.

PCMark7 (deelscores)

Windows Defender test

 De Windows Defender test is gebaseerd op een trace waarbij Windows Defender een quick scan doet van een systeem.

Importing pictures test

De importing pictures test is gebaseerd op een trace waarbij een USB-stick met 68 foto's (434 MB in totaal) wordt geïmporteerd in Windows Live Photo Gallery, waarbij de afbeeldingen worden gekopiëerd en geïndexeerd en er thumbnails worden aangemaakt.

Video editing test

De video editing test is gebaseerd op een trace waarbij een HD-video wordt geëxporteerd vanuit Windows Live Movie Maker. Deze film is gebaseerd op eerder geïmporteerde 1080i MPEG2 video's van een Sony HDR-HC3 camera.

Windows Media Center test

De Windows Media Center test is gebaseerd op het gebruik van een Media Center PC met twee DVB-T tuners. Eerst wordt een stuk TV opgenomen, waarna de opname wordt gestopt. Terwijl de opname wordt afgespeeld, worden er tegelijkertijd twee andere zenders opgenomen.

Adding music test

De adding music test is gebaseerd op Windows Media Player. Bij deze test wordt 68 GB aan muziekbestanden (lossless WMA) afkomstig van een andere schijf geïndexeerd. Let wel: het inlezen van de WMA-files valt niet binnen de trace, want die waren afkomstig van een andere schijf. De trace bevat enkel de hardeschijfactiviteit van het bijwerken van de Windows Media Player database.

Starting applications test

De starting applications test is gebaseerd op het openen van een op de harde schijf bewaard zeer complex HTML-document inclusief alle bijbehorende bestanden in Internet Explorer.

Gaming test

De gaming test is gebaseerd op een trace waarbij een level in World of Warcraft volledig wordt geladen.

PCMark7 (Raw)

PCMark7 kan sinds de nieuwste versie ook zogenaamde Raw scores tonen. Dat zijn scores waar in de idle tijd binnen de traces van de verschillende testonderdelen niet wordt meegerekend. Dat zorgt ervoor dat je, net als bij PCMark Vantage, veel beter de echte prestatieverschillen tussen de SSD's kunt zien. Ofwel: de Raw scores kun je in feite interpreteren als het prestatieverschil tussen verschillende SSD's bij de verschillende workloads, de normale scores van de vorige pagina correleren met wat je daar in de praktijk daadwerkelijk van merkt.

Helaas hebben we van de meeste eerder geteste SSD's geen Raw-scores, aangezien de functie pas sinds enige tijd onderdeel van PCMark7 is. Desalniettemin laten de grafieken zien dat de Samsung 840 Evo's een stuk sneller de traces afspelen dan de normale 840's. Ze komen qua prestaties wederom akelig dicht in de buurt van die van de 840 Pro.

Op de volgende pagina vind je de deelscores.

PCMark7 (Raw - deelscores)

Windows Defender test

 De Windows Defender test is gebaseerd op een trace waarbij Windows Defender een quick scan doet van een systeem.

Importing pictures test

De importing pictures test is gebaseerd op een trace waarbij een USB-stick met 68 foto's (434 MB in totaal) wordt geïmporteerd in Windows Live Photo Gallery, waarbij de afbeeldingen worden gekopiëerd en geïndexeerd en er thumbnails worden aangemaakt.

Video editing test

De video editing test is gebaseerd op een trace waarbij een HD-video wordt geëxporteerd vanuit Windows Live Movie Maker. Deze film is gebaseerd op eerder geïmporteerde 1080i MPEG2 video's van een Sony HDR-HC3 camera.

Windows Media Center test

De Windows Media Center test is gebaseerd op het gebruik van een Media Center PC met twee DVB-T tuners. Eerst wordt een stuk TV opgenomen, waarna de opname wordt gestopt. Terwijl de opname wordt afgespeeld, worden er tegelijkertijd twee andere zenders opgenomen.

Adding music test

De adding music test is gebaseerd op Windows Media Player. Bij deze test wordt 68 GB aan muziekbestanden (lossless WMA) afkomstig van een andere schijf geïndexeerd. Let wel: het inlezen van de WMA-files valt niet binnen de trace, want die waren afkomstig van een andere schijf. De trace bevat enkel de hardeschijfactiviteit van het bijwerken van de Windows Media Player database.

Starting applications test

De starting applications test is gebaseerd op het openen van een op de harde schijf bewaard zeer complex HTML-document inclusief alle bijbehorende bestanden in Internet Explorer.

Gaming test

De gaming test is gebaseerd op een trace waarbij een level in World of Warcraft volledig wordt geladen.

PCMark8

De storage benchmark van PCMark8 is opnieuw gebaseerd op traces, maar nu van moderne software. PCMark8 bevat traces van Adobe Photoshop, Adobe Illustrator, Adobe Indesign, Adobe After Effects, Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft PowerPoint, World of Warcraft en Battlefield 3. De totaalscore wordt bepaald door het meetkundig gemiddelde van de verschillende onderdelen te nemen. Opnieuw worden de traces 'real time' afgespeeld, dus inclusief idle tijd. Dat maakt dat net als bij PCMark7 de scores van SSD erg dicht bij elkaar liggen. Dat komt dan ook overeen met de praktijk: bij normale consumententoepassingen is het vrijwel onmogelijk om moderne SSD's van elkaar te onderscheiden.

Waar PCMark7 voor alle tests ook een Raw-score geeft, toont PCMark8 op eenzelfde manier een gemiddelde snelheid waarmee de harde schijf activiteit van de traces is afgespeeld. Dit is dus weer zonder idle tijd en toont de daadwerkelijk onderliggende prestatieverschillen van de SSD's. Eerst de standaard scores en die liggen voor alle modellen net onder de 5000 punten, met enkel de 840 Pro die er nog bovenuit komt. Let wel; van de meeste eerder geteste SSD's hebben we helaas geen PCMark8 scores, aangezien de benchmark gloednieuw is.

De bandwidth toent de behaalde gemiddelde doorvoersnelheid bij het afspelen van de traces. Ook hier zien we dat de 840 Evo's beter presteren dan de 840's, maar dat de Pro's heer en meester blijven.

Op de volgende pagina vind je de deelscores.

PCMark8 (deelscores)

Batllefield 3

De Battlefield 3 trace bevat het opstarten van Battlefield 3, inloggen en laden van een save game en het starten van het betreffende level. De trace bevat 887 MB aan leesopdrachten en 28 MB aan schrijfopdrachten.

World of Warcraft

De World of Warcraft trace bevat het opstarten van het spel, het inloggen en het starten van een level. De trace bevat 390 MB aan leesopdrachten en 5 MB aan schrijfopdrachten. 

Adobe Photoshop Light

Deze trace bevat het startyen van Photoshop, het openen van 14 afbeeldingen en het op elk daarvan uitvoeren van een zevental bewerkingen. De trace bevat 313 MB aan leesopdrachten en 2336 MB aan schrijfopdrachten. 

Adobe Photoshop Heavy

Deze trace is gebaseerd op het bewerking van een hoge resolutie foto en het daarmee maken van een hi-res poster voor print. De trace bevat 468 MB aan leesopdrachten en 5640 MB aan schrijfopdrachten.

Adobe InDesign

In deze trace wordt een publicatie met een groot aantal afbeeldingen gemaakt in InDesign.De trace bevat 401 MB aan leesopdrachten en 624 MB aan schrijfopdrachten.

Adobe After Effects

In deze trace wordt een eerder gemaakte video gerenderd.De trace bevat 311 MB aan leesopdrachten en 16 MB aan schrijfopdrachten.

Adobe Illustrator

In deze trace wordt een presentatie gemaakt op basis van een groot aantal in Photoshop gemaakte afbeeldingen.De trace bevat 373 MB aan leesopdrachten en 89 MB aan schrijfopdrachten.

Microsoft Word

In deze trace wordt een groot aantal bewerkingen gedaan aan een groot acedemisch Word-bestand.De trace bevat 107 MB aan leesopdrachten en 95 MB aan schrijfopdrachten.

Microsoft Excel

Deze trace bevat werkzaamheden aan een zeer grote Excel-tabel.De trace bevat 73 MB aan leesopdrachten en 15 MB aan schrijfopdrachten.

Microsoft PowerPoint

Deze trace bevat een aantal bewerkingen aan een groot PowerPoint bestand met veel afbeeldingen. De trace bevat 83 MB aan leesopdrachten en 21 MB aan schrijfopdrachten.

Iometer

Onderstaande grafieken tonen de maximale random 4k read en write scores uit Iometer, met queue-depth 32 en uitgevoerd binnen een blok van 8 GB. De test is gedraaid met comprimeerbare data. Dit zijn de scores waar fabrikanten van SSD's ook graag mee schermen. Let wel; deze test is met comprimeerbare data gedaan, wat de scores van SandForce SSD's kan vertekenen.

We zien bij alle capaciteiten een kleine vooruitgang ten opzichte van de normale 840's.

Continutest

Sinds enige tijd testen we ook hoe de prestaties van een SSD zich houden bij langdurig intensief gebruik.

Eerst wat achtergrondinformatie. We hebben meermaals geschreven dat data op een SSD per zogenaamde 'pagina', hoeveelheden van meestal 4, 8 of 16 kB, weggeschreven en uitgelezen kan worden. Om data te kunnen wegschrijven moeten datacellen echter eerst geleegd worden: dat kan alleen per blok. Zo'n blok bestaat uit 128, 256 of 512 pagina's.

Dit gegeven zorgt ervoor dat SSD's slimme trucjes moeten uithalen. Wanneer een aantal pagina's aan data verwijderd moet worden, moet eerst de rest van de data uit het blok gekopieerd worden naar een ander blok, waarna het gehele blok geleegd kan worden. In de praktijk betekent het dat SSD-controllers schrijfacties zoveel mogelijk opzamelen, deze vervolgens tegelijk naar nieuwe, vers geleegde blokken uitvoeren en tegelijkertijd verwijderacties pas op gezette tijden uitvoeren. Op die momenten, wanneer de SSD niets te doen heeft, schakelt de in de controller ingebakken garbage collector in, die verwijderacties daadwerkelijk doorvoert op chipniveau en overbleven data zoveel mogelijk combineert in volle blokken, om op die manier zoveel mogelijk blokken volledig leeg te kunnen maken.

Wanneer de SSD echter lange tijd volcontinu, dus zonder een seconde rust, gebruikt wordt, kan de garbage collector niet tussendoor aan de slag. Op een gegeven moment zijn er dan geen lege blokken meer over en zal de SSD tussen het uitvoeren van commando's door aan garbage collection moeten gaan doen. Het resultaat: de prestaties worden lager.

Om het effect daarvan aan te tonen hebben we een aantal SSD's gedurende 15 of 30 minuten continu belast middels de IOMeter benchmark. De instelling die we gebruiken is om met 32 instructies tegelijkertijd (queue-depth 32 dus) 50% van de tijd lezen en 50% van de tijd schrijven. De instructies bestaan voor 25% uit 4 kB, 25% uit 64 kB, 25% uit 128 kB en 25% uit 1 MB. We stellen IOmeter bij 240-256 GB SSD's in om gebruik te maken van een testbestand van 160 GB. Bij 480-512 GB SSD's maken we gebruik van een 320 GB testbestand.

Overigens: hecht niet te veel waarde aan deze grafieken. In de praktijk zal het zelden tot nooit voorkomen dat je je SSD minutenlang continu gebruikt, zonder tussenpozen. Wat je je wel moet realiseren: hoe voller je SSD staat, hoe minder lege blokken er zijn en hoe eerder een SSD naar zijn 'steady state' prestaties zal afzakken.

We zien dat de 840 Evo SSD's simpelweg niet geschikt zijn voor professionele toepassingen waar de SSD's voor lange tijd worden belast. We schreven al dat bij veel schrijfopdrachten zonder tussenpauzes de TurboWrite buffer binnen enkele seconden vol kan zijn. Dat is ook de reden waarom de SSD's al in de eerste minuut terugzakken naar relatief lage prestaties, met enkel de eerste generatie Samsung 840 en de Crucial m4 op een nog lager niveau. De 250 GB variant zakt in onze test na een minuut of 11 naar z'n steady state prestaties die dankzij het TLC-geheugen op relatief laag niveau liggen.

Rapid DRAM-caching

Ten slotte hebben we nog gegekeken naar de effecten van de Rapid-caching in de nieuwe Samsung SSD Magician software. We  hebben opnieuw de PCMark7 benchmark erbij gepakt. PCMark7 toont zowel 'Raw' scores, waarbij idle-tijd van de SSD/HDD wordt weggeknipt als 'Real time' scores, waarbij ook de SSD/HDD idle-tijd wordt gesimuleerd, omdat bij de oorspronkelijke workload andere onderdelen van het systeem (zoals de CPU) taken uitvoerden.

Rapid gebruikt zoals geschreven het RAM-geheugen van de PC om de prestaties van de SSD te versnellen. Zo worden de meest gebruikte bestanden gecached in het RAM-geheugen en worden schrijfopdrachten waar mogelijk ook in het RAM-geheugen gebufferd totdat het besturingssysteem een flush-commando geeft. Uiteraard werkt caching beter naarmate dezelfde bestanden vaker worden gebruikt. Vandaar dat we PCMark 7 zowel met Rapid in- als uitgeschakeld drie maal achter elkaar hebben gedraaid op een Samsung 840 Evo 250GB. In onderstaande tabel vind je allereerst de Raw-resultaten van zowel ronde 1 als ronde 3 voor zowel de configratie met als zonder Rapid.

We zien dat met Rapid ingeschakeld bij ronde 3 zoals te verwachten flink hogere doorvoersnelheden bereikt worden. In de laatste twee kolommen vergelijken we de resultaten van beide eerste ronden en beide derde ronden. Ook bij de eerste ronde, waar de cache dus nog 'koud' is, weet Rapid voor een prestatieverbetering te verzorgen, zij het een beperkte. Gemiddeld meten we ruim 25% hogere doorvoersnelheden. Vergelijken we beide derde ronden, waarbij de Rapid cache dus 'warm' is, dan is het verschil veel groter: gemiddeld scoort de SSD met Rapid ingeschakeld 149% beter, de prestaties zijn dus 2,5x beter. Dat is zeer indrukwekkend!

De vraag is natuurlijk; merk je daar iets van in de praktijk of is een niet gecachte SSD ook al snel genoeg? In onderstaande tabel zie je de standaardresultaten van de PCMark 7 storage test, dus inclusief de idle tijd van de traces meegenomen. We zien dan tussen beide rondes 1 nog maar een gemiddeld verschil van 1,8%, vrijwel identieke praktijkprestaties dus. Tussen de rondes 3 meten we een gemiddeld verschil van 16%. Dat houdt ook niet echt over, maar er zit één significante uitschieter tussen, de Starting applications test.

Het moet gezegd; we hebben niet voldoende praktijkervaring met Rapid kunnen opdoen om een harde conclusie te trekken of de technologie wel of niet de moeite waard is. Op basis van de PCMark7 resultaten zijn we sceptisch, maar tegelijkertijd moeten we ook realistisch zijn: je krijgt de functionaliteit in feite gratis bij je Samsung SSD meegeleverd. Ons advies zou dus ook zijn; als je een Samsung SSD koopt, zet het vooral eens aan en bekijk dan of je wel of geen verschil merkt bij de taken die je zelf op je PC uitvoert. Rapid zou wat ons betreft echter geen doorslaggevende reden zijn om specifiek voor een Samsung SSD te kiezen.

Conclusie

Met de Samsung 840 Evo reeks heeft Samsung het grootste pijnpunt van de bestaande 840 serie aangepakt: de snellere controller, maar bovenal de TurboWrite technologie zorgen er op een succesvolle manier voor dat de schrijfsnelheden van deze TLC-gebaseerde SSD's minstens op hetzelfde niveau liggen als conventionele, MLC-gebaseerde exemplaren. Wat is gebleven is de zeer scherpe prijs: de huidige 840's liggen voor een dikke 60 cent per GB in de winkel en voor de 840 Evo streeft Samsung een zelfde prijsbeleid na. Er zijn maar weinig concurrenten die op dit moment met de lage prijzen van Samsung mee kunnen; Plextor zet met de M5S bijvoorbeeld hard de concurrentie in, maar opvallend is dat de Crucial M500 in vrijwel alle formaten toch iets duurder is. Dankzij de verbeterde prestaties zal de prijsbewuste SSD-kopen nog sneller zijn oog op Samsung laten zallen.

Wel moet er een duidelijke kanttekening bij: omdat de betere prestaties worden behaald via een buffer truc, zakken de schrijfprestaties flink in wanneer er grote schrijfopdrachten zonder tussenpauze op de SSD worden afgevuurd. Bij normale consumententoepassingen is dat vrijwel nooit het geval. De deelscores van de nieuwe PCMark8 real-life benchmark laten dat zien: of we nu kijken naar games of Battlefield 3 of workloads als de verschillende Adobe software, overal zet de 840 Evo prima resultaten neer. Maar de SSD is uitdrukkelijk minder geschikt voor professionele toepassingen met een hoge belasting, wat ook onze continutest aantoont. Nu zal Samsung de laatste zijn die zegt dat je een 840 Evo in een workstation of server moet stoppen, maar dat is dus ook echt geen goed idee.

Het belangrijkste nieuws is misschien nog wel dat grote SSD's eindelijk betaalbaar worden. Een dikke 300 euro voor een 500 GB model en een dikke 500 euro voor een 1 TB model, dat begint ergens op te lijken.

Al met al zet Samsung de SSD markt met de introductie van vandaag op scherp. Tot nu toe konden de concurrenten de 840's nog wegwuiven met het argument dat de schrijfprestaties duidelijk minder zijn. Met dat argument van tafel zal het voor Samsungs concurrenten de komende tijd nog moeilijker worden om op prijs te concurreren, zeker aangezien Samsung nog steeds de enige is die gebruikmaakt van het goedkoper te produceren TLC-geheugen. 

Wij kunnen de 840 Evo zonder meer aanraden voor wie zijn desktop of laptop gebruikt voor normale consumententoepassingen en voor een scherpe prijs wil overstappen op een nieuwe of grotere SSD.

Samsung 840 Evo 120GB-1TB