Inleiding
Zowel AMD als Nvidia introduceerden kort geleden nieuwe budget videokaarten, producten met een prijs van rond de € 60 à € 70 euro. AMD kwam met de Radeon HD 7730, Nvidia met een nieuwe uitvoering van de GeForce GT 640. Wij vergelijken de budget kaarten met elkaar, maar ook met het bestaande aanbod in dit prijssegment.
AMD Radeon HD 7730
De Radeon HD 7730 is gebaseerd op de 28nm Cape Verde GPU, die we uiteraard oorspronkelijk kennen van de Radeon HD 7770 en Radeon HD 7750. Van de 640 shader units die deze GPU standaard aan boord heeft, zijn er bij de 7730 slechts 384 ingeschakeld, iets meer dan de helft dus. De GPU-klokfrequentie is teruggebracht naar 800 MHz. De geheugenbus is net als bij de 7770 en 7750 128-bit breed en dat is bijzonder te noemen voor een budgetkaart.
AMD heeft twee varianten van de kaart ontwikkeld die allebei vrijwel even duur zijn. Die met 1 GB geheugen maakt gebruik van GDDR5-geheugen op 1125 MHz. Doordat GDDR5 vier keer data per klokslag kan overbrengen komt dat overeen met een 4500 MHz geheugenklokfrequentie. Het 2 GB model maakt gebruik van standaard DDR3-geheugen dat op 900 MHz werkt. DDR3 kan twee keer per klokslag data overbrengen, wat dus neerkomt op een virtuele geheugenklokfrequentie van 1800 MHz. Je hoeft niet afgestudeerd te zijn in GPU-wetenschappen om te voorspellen dat het 1 GB door de veel hogere geheugenbandbreedte een stuk sneller zal zijn. Met de resoluties waar kaarten als dit voor bedoeld zijn kun je je serieus afvragen of de 1GB extra geheugen überhaupt nuttig is.
Vanzelfsprekend is de Radeon HD 7730 net als de andere Radeon HD 7000-kaarten geheel geschikt voor DirectX 11.1 en AMD's bekende UVD3 videodecoder aan boord.
Helaas stuurde Sapphire ons toch het 2GB model van de kaart. De Sapphire Radeon HD 7730 2GB kost in onze prijsvergelijker gemiddeld € 68, vrijwel even veel als het 1GB model. De kaart is niet al te groot en bevat een beschaafde koeler met een enkele ventilator. Voorop vinden we drie monitoraansluitingen: VGA, HDMI en Dual-link DVI.
De Radeon HD 7730 neemt min of meer de plek in van de Radeon HD 6670 die AMD tot nu toe op het prijsniveau rond de 70 euro verkoopt. Die Radeon HD 6670 is gebaseerd op de 40nm Turks FPU van de vorige generatie. Deze heeft 480 shader units en werkt op 800 MHz. De 6670, de 1GB uitvoeringen althans, werkt met GDDR5-geheugen op 1000 MHz. Mede vanwege het feit dat de Turk chips op een oude productieprocedé is gemaakt - 40 nm in plaats van 28 nm - is de TDP van de 6670 wel wat hoger dan die van de 7730: 66 in plaats van 47 watt.
Nvidia GeForce GT 640 versie 2
Nvidia introduceerde kort geleden een nieuwe versie van de GeForce GT 640, gebaseerd op een nieuwe GPU, de GK208.
Eerst een stapje terug. De GeForce GT 640 zoals we die kennen en nu nog veelvuldig in de winkel ligt is gebaseerd op de GK107, die we ook kennen van de GeForce GTX 650 non-Ti. Deze GPU heeft 384 Cuda cores ofwel shader units en een 128-bit geheugenbus. Om er een goedkopere versie van te maken werden de klokfrequenties teruggebracht en werd de kaart in de meeste gevallen voorzien van DDR3-geheugen. Bij de GT 640 versie 1 zoals wij 'm kennen werkt de GPU op 797 MHz en het DDR3-geheugen op 891 MHz.
De nieuwe variant is gebaseerd op een chip met codenaam GK208. Deze is net als de GK107 gefabriceerd middeld 28nm transistors en valt ook binnen de Kepler-generatie. Het aantal Cuda-cores is gelijk gebleven: 384 stuks. Belangrijkste verschil is dat de GK208 een 64-bit in plaats van 128-bit geheugenbus heeft. Dat maakt de GK208 chip een stuk minder complex en daarmee een stuk kleiner: de GK208 bevat 1,02 miljard transistors, de GK107 1,3 miljard.
Om de overstap naar 64-bit geheugen te compenseren werken de nieuwe GeForce GT 640 kaarten met GDDR5-geheugen, dat vier keer per klokslag data kan overdragen. De standaard klokfrequentie voor de GPU bedraagt 1046 MHz, het geheugen werkt op 1253 MHz, ofwel omgerekend 5010 MHz. De TDP van de kaart is 49 watt.
Via Nvidia ontvingen we een nieuwe GeForce GT 640 van Gainward. De Ganward kaart kost gemiddeld € 70 en zit daarmee precies op het prijsniveau van de Sapphire kaart. Deze Gainward heeft 'slechts' 1GB geheugen, maar dus wel GDDR5. Ook deze kaart heeft slechts een klein koelertje en de monitoraansluitingen zijn opnieuw VGA, DVI en dual-link DVI.
Als je een GeForce GT 640 gaat kopen moet je overigens goed opletten. Op basis van de productnaam is immers meestal niet af te leiden met welke variant je van doen hebt. Het beste wat je kunt doen is bij de leverancier de GPU-klokfrequentie checken. Is dat 1046 MHz, dan heb je een nieuwe te pakken!
Vergelijkingstabel
In onderstaande tabel vind je de specificaties van de nieuwe AMD Radeon HD 7730 en Nvidia GeForce GT 640 samen met de bestaande Radeon HD 6670 en de oude GeForce GT 640. Klik hier om de tabel in een nieuw scherm te openen, zodat je niet hoeft te scrollen.
| Algemeen | ||||
|---|---|---|---|---|
 | Geen foto |  |  | |
| Merk | AMD | AMD | Nvidia | Nvidia |
| Productnaam | Radeon HD 6670 | Radeon HD 7730 | GeForce GT 640 | GeForce GT 640 (GK208) |
| Productcode | Radeon HD 6670 | Radeon HD 7730 | GeForce GT 640 | GeForce GT 640 (GK208) |
| Details | ||||
| Chip | ||||
| Codenaam | Turks | Cape Verde | GK107 | GK208 |
| Architectuur | TeraScale 2 | GCN 1.0 | Kepler | |
| Rekenkernen | 480 cores | 384 cores | 384 cores | 384 cores |
| Kloksnelheid | 800 MHz | 800 MHz | 797 MHz | 1046 MHz |
| Transistors | 716 mln | 1500 mln | 1300 mln | 1020 mln |
| Productieprocedé | 40 nm | 28 nm | 28 nm | 28 nm |
| Vertex Shader versie | 5.0 | 5.1 | 5.1 | 5.0 |
| Pixel Shader versie | 5.0 | 5.1 | 5.1 | 5.0 |
| Geheugen | ||||
| Geheugengrootte | 1024 MB | 2048 MB | 2048 MB | 1024 MB |
| Type geheugen | GDDR5 | DDR3 | DDR3 | GDDR5 |
| Geheugensnelheid | 1000 MHz | 900 MHz | 891 MHz | 1252 MHz |
| Geheugencontroller | 128 bit | 128 bit | 128 bit | 64 bit |
| Functionaliteit | ||||
| DirectX versie | DirectX 11 | DirectX 12 fl 11_1 | DirectX 12 fl 11_0 | DirectX 12 fl 11_0 |
| SLI compatible | ||||
| Crossfire compatible | ||||
| Geïntegreerde H.264 videodecoder | ||||
| Geïntegreerde VC-1 videodecoder | ||||
| Kaartontwerp | ||||
| Interface | PCI-Express 2.0 x16 | PCI-Express 3.0 x16 | PCI-Express 3.0 x16 | PCI-Express 3.0 x16 |
| Extra power-connector | ||||
| Total board power | 66 W | 47 W | 50 W | 49 W |
Benchmarks
We hebben de AMD Radeon HD 7730 en Nvidia GeForce GT 640 Rev. 2 getest op standaard testsysteem, bestaand uit een Intel Core i7 3960X (Sandy Bridge-E) processor, een ASUS P7X79 Pro moederbord, 16 GB Corsair DDR3-1600 geheugen, een Samsung Spinpoint F1 harde schijf en een Cooler Master Silent Pro Gold 1200 watt voeding. Alle benchmarks zijn uitgevoerd onder Windows 7 x64. Omdat we van doen hebben met budget-kaartjes hebben we onze standaard benchmarks enkel in 1920x1080 Medium gedraaid. Waar we normaal gesproken ook Ultra-settings en de 5760x1080 resolutie testen, hebben we dat nu achterwege gelaten.
3DMark Vantage en 3DMark 11
In 3DMark Vantage scoort de nieuwe GT 640 net geen 10.000 punten. De Radeon HD 7730 zit er met 8.800 punten zo'n 10% onder. In 3DMark11 is het verschil groter en is de GT 640 zo'n 25% sneller dan de 7730.
3DMark Fire Strike
In de nieuwe 3DMark Fire Strike is de nieuwe GT 640 een stuk sneller dan de oude variant en is het verschil met de GTX 650 ineens niet zo groot meer. Even ter vergelijking: de Intel HD Graphics 4600 van de nieuwe Haswell preocessors behalen in deze test zo'n 870 punten. HD Graphics 4000 van Ivy Bridge zit op een dikke 600 punten, HD Graphics 2000 rond de 2000 punten. De snelste AMD A10 APU's gaan de 1.000 punten voorbij.
Battlefield 3 en BioSchock Infinite
Battlefield 3 op 1920x1080 is met 33,3 fps op de nieuwe GT 640 net speelbaar. Met Low settings of een lagere resolutie zal het zeker goed gaan. De 7730 komt op 25 fps uit.
In BioShock Infinite behalen we vergelijkbare framerates; ook hier is de GT 640 duidelijk de snellere.
Crysis 2 en Crysis 3
Zowel Crysis 2 als Crysis 3 is op Full HD resolutie met een budget kaart als deze niet speelbaar. Wel zien we opnieuw dat de GT 640 sneller is dan de HD 7730.
Dirt: Showdown en Far Cry 3
Dirt: Showdown in Full HD op medium settings is op beide kaarten prima te spelen. Opnieuw pakt Nvidia de winst.
Far Cry 3 is duidelijk zwaarder. Terug naar Low settings of een lagere resolutie is het devies. Wel opnieuw winst voor Nvidia.
Hitman: Absolution en Max Payne 3
Ook on Hitman: Absolution en Max Payne 3 is de Nvidia kaart duidelijk de snellere van de twee. Opvallend is dat de oude GT 640 in Hitman sneller is dan de nieuwe.
Metro 2033 en Metro: Last Light
Het zal niemand verbazen dat de Metro games niet goed draaien in Full HD resolutie op de budget kaarten, daar zijn de games echt veel te zwaar voor. Wel zien we opnieuw dat de Nvidia kaart sneller is.
The Elder Scrolls V Skyrim, Tomb Raider en Unreal 3
Skyrim in Full HD draait als een trein op de nieuwe GT 640. De Radeon HD 7730 is aanzienlijk langzamer. Iets vergelijkbaars zien we bij Tomb Raider, ook daar significante verschillen.
De laatste benchmark die we hebben gedraaid is de nieuwe Unreal 3 engine. Ook hier in Nvidia ruim de helft sneller.
Stroomverbruik, temperatuur en geluidsproductie
Kijken we naar het stroomverbruik, dan is de Nvidia GeFoce GT 640 met de nieuwe GK208 GPU idle iets zuiniger dan de Radeon HD 7730, al scheelt het niet veel. Onder load is het stroomverbruik lood om oud ijzer.
We tonen hier resultaten voor videokaarten, aangezien we van beide kaarten geen referentiekaart hebben ontvangen en we dus geen resultaten van een referentiekoeler kunnen tonen. Zoals te verwachten bij budgetkaartjes is er qua koeling niets te klagen.
Voor de geluidstest van videokaarten zijn we voor vanaf deze review overgestapt op een nieuwe meet methode. Videokaart was de laatste productgroep waarvan we het geluid nog niet in onze geluidsdichte box maten. Dat doen we vanaf nu wel en daarnaast hebben we naast een test onder load nu ook een idle meting toegevoegd. In beide gevallen meten we op een afstand van 10 centimter, waarbij we de meter schuin op de videokaart richten. De load test is een gemiddelde van 1 minuut gemeten tijdens een verlende 3DMark Fire Strike Extreme run, nadat de kaart daarvoor een kleine 10 minuten in dezelfde benchmark is opgewarmd.
De GT 640 is hier duidelijk in het voordeel, zelfs onder load is de geluidsproductie beperkt.
Conclusie
Vergelijken we de AMD Radeon HD 7730 en de nieuwe Nvidia GeForce GT 640 met elkaar en met bestaande kaarten op hetzelfde prijspunt (klik hier voor een vergelijkingstabel) dan is de conclusie helder. De nieuwe Nvidia GeForce GT 640 is duidelijk sneller dan de Radeon HD 7730, de Radeon HD 6670 en de vorige Nvidia GeForce GT 640. Qua stroomverbruik en mogelijkheden zijn er geen significante verschillen tussen de 640 en 7730, maar in ieder geval met het hier besproken model blijft de 640 koel bij een aanzienlijk lagere geluidsproductie. Onder de streep is de GT 640 dus duidelijk de betere keuze.
Blijft de vraag staan wanneer een videokaart in dit segment überhaupt interessant is. Voor wie serieus gaat gamen schieten de 70-eurokaartjes overduidelijk te kort, dat is wel duidelijk. Wil je echter incidenteel een game spelen en niet de nieuwste 3D-games met de meeste complexe effecten, en vind je het niet erg om qua beeldkwaliteit en/of effecten een stap terug te doen, dan kan een GT 640 een goede keuze zijn. Een andere reden is dat de kaart goed gebruikt kan worden als upgrade-product om bijvoorbeeld een oudere PC toch geschikt te maken voor moderne besturingssystemen als Windows 8.
Besproken producten
| Vergelijk | Product |
Prijs |
|
|---|---|---|---|
|
AMD Radeon HD 7730
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Gainward GeForce GT 640 Rev. 2 1GB
|
Niet verkrijgbaar | |
|
|
Nvidia GeForce GT 640 (GK208)
|
Niet verkrijgbaar | |
|
Sapphire Radeon HD 7730 2GB
|
Niet verkrijgbaar |
