39 CPU-koelers review: maak de beste keuze!

Koen Crijns 16 september 2014 05:5977 reacties

Inhoudsopgave

Langzaam en snel

Alle tests hebben we uitgevoerd met zowel de op de koelers aanwezige fans draaiend op volle snelheid (12V spanning) als lage snelheid (7V spanning). De temperatuur meten we met in de CPU-simulators geïntegreerde, professionele T-type temperatuursensors. Alle testresultaten normaliseren we naar 20 °C omgevingstemperatuur. Verder testen we alle CPU-koelers minimaal twee keer, op twee verschillende dagen, waarbij we de montage dus ook vier keer (twee keer per socket) hebben uitgevoerd. Als we tussen beide tests verschillen van meer dan 1 °C meten, dan voeren we nog een derde test uit en worden de afwijkende resultaten verwijderd. Alle in de grafieken en op de site te vinden testresultaten zijn het gemiddelde van minimaal twee tests waarbij de resultaten dus slechts zeer beperkt afwijken.

Waar we voorheen gebruikmaakten van standaard, goedkope no-name koelpasta, maken we bij deze nieuwe test exclusief gebruik van Gelid GC-Supreme koelpasta. Niet alleen zorgt deze koelpasta voor betere resultaten, de no-name koelpasta zorgt voor veel te veel variatie. Verder hebben we voor deze test ook de hoeveelheid gebruikte koelpasta gestandaardiseerd: ca. 30 mg bij de Socket 1155 CPU-simulator en ca. 35 mg bij Socket 2011.

Alle koelers zijn getest in combinatie met Gelid GC-Supreme

De geluidsproductie van de CPU-koelers testen we in onze geluidsdichte box met behulp van een professionele Brüel&Kjaer 2238 geluidsdrukmeter. Ook deze tests voeren we uit op hoge (12V) en lage (7V) snelheid. De metingen doen we op 10 centimeter afstand. Dat maakt dat de resultaten wat hoger uitvallen dan de opgaven van de fabrikanten (die dit over het algemeen op 1 meter doen). Onze geluidsdichte box is niet alleen te klein om op 1 meter afstand te meten, de kortere afstand maakt het ook mogelijk om nauwkeuriger te meten, doordat de verschillen in absolute zin groter worden.

Efficiëntie

In de temperatuurgrafieken verderop in dit artikel geven de groene balkjes de resultaten aan op hoge draaisnelheid (12V), de rode balkjes die op lage draaisnelheid. Ook bij de geluidsgrafieken geldt: groen is hoge snelheid, rood is lage snelheid.

An het eind van het artikel vind je ook een grafiek met efficiëntie scores die we hebben berekend voor Socket 1155 95W en Socket 2011 130W. Deze efficiëntiescores zijn een maat voor de combinatie van goede koeling met laag geluid. We berekenen de score door de temperatuur en de geluidsproductie (voor beide geldt lager = beter) met elkaar te vermenigvuldigen en dan te inverteren om een hoger = beter getal te krijgen. Ten slotte normaliseren we de scores zodat de beste koeler 100 punten krijgt. Toegegeven, het is goochelen met getallen en wetenschappelijk gezien hebben de eenheden geluidsdruk en temperatuur natuurlijk helemaal niets met elkaar te maken en zitten ze ook niet in dezelfde schaal. Toch geven de efficiëntiescores wel een goed beeld van de algemene prestaties van de koelers.

39 modellen getest

We bespreken de 39 CPU-koelers niet stuk voor stuk. Alle eigenschappen vind je in deze grote vergelijkingstabel.

Alle geteste CPU-koelers zijn geschikt voor Socket 1156/1155/1150 processors. Vergeet niet: Sandy Bridge, Ivy Bridge en Haswell hebben een identieke koelerbevestiging. Daarnaast zijn ook vrijwel alle koelers geschikt voor AMD Socket FM1/2 en AM3 processors. Een handvol koelers, voornamelijk goedkopere exemplaren, zijn echter niet geschikt voor Socket 2011, iets om rekening mee te houden.

Vrijwel alle geteste CPU-koelers zijn zogenaamde tower-modellen. Een belangrijke specificatie, die vaak over het hoofd wordt gezien maar uiteraard wel in de tabel staat, is de hoogte van de koelers. Uit onze reviews van behuizingen weten we dat je bij veel (goedkopere) behuizingen in de problemen kunt komen met koelers die hoger dan zo’n 16 centimeter zijn. Valt je keuze op een exemplaar van zeg 15,5 cm of hoger, dan kan het geen kwaad om even met een meetlat te bekijken of een dergelijke koeler überhaupt in je kast past. Meer ter kennisgeving dan om direct je aankoopbeslissing van af te laten hangen, vind je in de tabel terug hoeveel heatpipes een koeler heeft en welk formaat de gebruikte fan(s) hebben.

Mini ITX-koelers

We schreven al dat het overgrote deel van de geteste koelers zogenaamde tower-koelers zijn. Dit type koeler is voor ATX- en Micro ATX-systemen het populairst, aangezien ze de hete lucht in één rechte lijn richting de outtake fan van de behuizing blazen. Slechts drie koelers zijn van het zogenaamde topflow type, waarbij de lucht in de richting van de CPU geblazen wordt. Bij de Scythe Kama Cross 2 draait het naar ons gevoel meer om de looks dan om de prestaties: deze koeler met gekruiste heatpipes ziet er bijzonder uit, maar presteert matig. De Gelid SlimHero en Noctua NH-L9i zijn relatief kleine topflow koelers, primair bedoeld voor Mini ITX systemen. De Gelid is 12x13 centimeter en is zo’n 5,6 cm hoog en is daarmee compatible met de meeste ITX-systemen. De prestaties zijn natuurlijk niet te vergelijken met veel duurdere tower-koelers, maar zonder meer prima. De Noctua LH-9i is bijzonder aangezien de koeler ongeveer net zo breed is als normale boxed koelers (9,5 cm) en ook slechts 3,7 cm hoog is. Deze koeler past zodoende zelfs in de allerkleinste ITX-systeempjes. Ook hier geldt: de prestaties zijn in vergelijking met grote koelers natuurlijk niet denderend, maar nog altijd duidelijk beter dan die van een boxed koeler.

Gelid SlimHero en Noctua NH-L9i

Doelgroep

Een “ultieme” koeler is natuurlijk moeilijk aan te wijzen, aangezien niet iedereen dezelfde wensen heeft. Vandaar dat we op basis van de testresultaten op zoek zijn gegaan naar aanraders voor verschillende doelgroepen. Allereerst kijken we naar de koelers die voornamelijk zo goed mogelijk koelen, waarbij de geluidsproductie van secundair (of geen) belang is. Overklokkers zijn over het algemeen op zoek naar dit type koeler.

We hebben ook gezocht naar geschikte koelers voor wie zijn systeem juist graag zo stil mogelijk houdt. Ten slotte analyseerden we welke koelers juist qua efficiëntie goed zijn en daarmee het beste van twee werelden bieden. We hebben ten slotte uiteraard ook gekeken naar de beste koeler voor wie een beperkt budget ter beschikking heeft.

77 reacties

39 besproken producten

Vergelijk alle producten

Vergelijk		Product	Prijs
		Be quiet! Dark Rock 3 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx Socket AM4 954 gram 135 mm	Niet verkrijgbaar
		Be quiet! Dark Rock Advanced C1 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 856 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Be quiet! Dark Rock Pro 2 Socket 115x Socket 20xx 1255 gram 135 mm	Niet verkrijgbaar
		Be quiet! Dark Rock Pro 3 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx Socket AM4 1207 gram 135 mm	Niet verkrijgbaar
		Be quiet! Shadow Rock 2 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx Socket AM4 1108 gram 120 mm	€ 51,40 1 winkel
		Be quiet! Shadow Rock Slim Socket 115x Socket 1200 Socket 2011/2066 713 gram 135 mm	€ 46,94 2 winkels
		Cooler Master Hyper 103 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 501 gram 92 mm	Niet verkrijgbaar
		Cooler Master Hyper 212 Evo Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx Socket AM4 574 gram 120 mm	€ 39,40 1 winkel
		Cooler Master Hyper 412 Slim Socket 115x Socket 20xx 617 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Cooler Master Hyper 412S Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx Socket AM4 570 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Cooler Master Hyper TX3 Evo Socket 115x Socket 1200 Socket AM4 394 gram 92 mm	€ 21,95 4 winkels
		Cooler Master V8 GTS Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 1155 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Cryorig R1 Universal Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 1228 gram 140 mm	€ 84,55 1 winkel
		DeepCool Frostwin V2.0 Socket 115x Socket 20xx 742 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		DeepCool Gamer Storm Lucifer Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 890 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		DeepCool Gammaxx S40 Socket 115x Socket 20xx Socket AM4 502 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		DeepCool Iceedge 400 XT Socket 115x 483 gram 100 mm	Niet verkrijgbaar
		Enermax ETS-T40-TB Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 739 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Enermax ETS-T40-W Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 734 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Gelid GX-7 Rev.2 Socket 115x 714 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Gelid SlimHero Luchtkoeling Socket 115x Socket AM4 327 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Gelid Tranquillo Rev.2 Luchtkoeling Socket 115x 651 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Noctua NH-D14 (Socket 2011) Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 1262 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Noctua NH-D15 Luchtkoeling Socket 115x Socket 1200 Socket 1700 Socket 2011/2066 Socket AM4 1304 gram 140 mm	€ 98,85 7 winkels
		Noctua NH-L9i Socket 115x Socket 1200 Socket AM4 390 gram 92 mm	€ 44,90 5 winkels
		Noctua NH-U12S Luchtkoeling Socket 115x Socket 1200 Socket 1700 Socket 2011/2066 737 gram 120 mm	€ 65,95 6 winkels
		Noctua NH-U14S Socket 115x Socket 1200 Socket 1700 Socket 2011/2066 923 gram 140 mm	€ 73,85 6 winkels
		Scythe Ashura Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx Socket AM4 750 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Scythe Grand Kama Cross 2 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 760 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Scythe Kotetsu Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 601 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Scythe Mugen 4 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 751 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		Scythe Mugen 4 PCGH Edition Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx Socket AM4 871 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		SilverStone Argon AR01 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 564 gram 120 mm	Niet verkrijgbaar
		SilverStone Heligon HE01 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 1178 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Thermalright Archon SB-E X2 Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 1146 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Thermalright HR-02 Macho Rev. A Luchtkoeling Socket 115x Socket 20xx 860 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Thermalright Silver Arrow SB-E Extreme Socket 115x Socket 20xx 1093 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Thermalright Silver Arrow SB-E Special Edition Socket 115x Socket 20xx 1110 gram 140 mm	Niet verkrijgbaar
		Thermalright True Spirit 90 M Socket 115x Socket 20xx 391 gram 90 mm	Niet verkrijgbaar