39 700-850W voedingen review: power voor je Skylake-X of Threadripper

Watt heb je nodig?

De vraag wat voor voeding je precies nodig hebt verschilt uiteraard per systeem en hangt af van de componenten die je gebruikt en of je de processor en videokaart(en) overklokt. De makkelijkste manier om een redelijk inzicht te krijgen in het verbruik van jouw specifieke systeem is door gebruik te maken van een online Power Supply Calculator. Meerdere voedingfabrikanten bieden dergelijke calculators aan; onder andere Cooler Master en Seasonic hebben uitgebreide en gebruiksvriendelijke varianten.

Verschillende voedingfabrikanten bieden online tools die je laten uitrekenen hoeveel energie jouw systeem verbruikt, en wat voor voeding je daarvoor nodig hebt.

Bouw je een high-end gamingsysteem op basis van een Intel Core i7 8700K en één GeForce GTX 1080 Ti kaart, een SSD en een harddisk, dan zal je zien dat het verbruik van zo’n systeem (maximaal) ongeveer 450 watt zal zijn. Een voeding van 500 of 550 watt zou daarvoor volstaan. Wil je in de toekomst echter upgraden naar bijvoorbeeld een SLI-opstelling, dan zal het geschatte verbruik toenemen naar ruim 710 watt, waardoor je feitelijk dus minimaal een 750 watt voeding nodig hebt.

Ben je een content creator, ofwel iemand die veel met foto- of videobewerkingssoftware in de weer is, of aan 3d-modelling doet, dan kies je wellicht voor een Intel Skylake-X of AMD Threadripper processor. Dat leidt in combinatie met een snelle videokaart tot een aanmerkelijk hoger verbruik dan een 'mid-range' processor als de i7 8700K, waardoor een voeding met een capaciteit van meer dan 600 watt sowieso een goed idee is. Hoog tijd dus om weer eens een flinke hoeveelheid zwaardere voedingen op onze testopstelling aan te sluiten.

Testdeelnemers

De markt voor voedingen is niet zo dynamisch als die van sommige andere componenten; modellen die de nodige jaren geleden geïntroduceerd werden, zijn nu vaak nog steeds te koop. In deze test bekijken we 39 ATX-voedingen met een opgegeven vermogen van 700 tot 850 watt. Deels zijn dat voedingen die al langer op de markt zijn en deels zijn het nieuwe modellen.

Alle voedingen in de test zijn ten minste 80 Plus Bronze gecertificeerd, maar we hebben ook Silver, Gold, Platinum en Titanium gecertificeerde modellen getest. De geteste modellen onderscheiden zich verder in het aantal aansluitingen, in formaat en of ze (deels) passief kunnen werken.

De prijzen van de geteste voedingen lopen sterk uiteen. Het goedkoopste model in de test kost gemiddeld net geen 65 euro, terwijl het duurste exemplaar ruim 260 euro kost.

De goedkoopste en duurste voedingen in de test.

Testmethode

PC voedingen hebben feitelijk maar twee taken: stabiel en continu de 12 volt, 5 volt en 3,3 volt spanning leveren aan de computer, en dit bij voorkeur zo stil mogelijk doen. We testen voedingen bijzonder grondig. Daarbij kijken we naar de stabiliteit en micro-fluctuaties (ripple) van de voltages op de 12V-lijnen, de efficiëntie (ook bij lage belastingen), het sluipverbruik en de geluidsproductie. Voor alle metingen gebruiken we als een van de weinige testlabs professionele apparatuur, vergelijkbaar met wat voedingsfabrikanten ook zelf hebben staan. 

Voor het testen van voedingen maken we gebruik van professionele Stratron load-generatoren, waarmee we voedingen in ons lab tot 1600 watt kunnen belasten. Iedere voeding testen we in stappen van 100 watt vanaf 200 watt tot aan de maximale belasting. Bij iedere stap meten we voltages op de verschillende lijnen. Hoe dichter die waardes liggen bij de officiële waardes van 3,3, 5 en 12 volt, hoe beter. Meer dan 5% afwijking is taboe. Bij iedere stap meten we met een professionele Zes Zimmer stroommeter het uit het stopcontact opgenomen vermogen. Op basis daarvan berekenen we de efficiëntie. Een oscilloscoop stelt ons in staat om de ripple, ofwel de fluctuaties op de geleverde gelijkspanningen te meten.

Belangrijk om te weten is dat we in alle gevallen in totaal zo’n 50 watt stroom uit de 3,3 en 5 voltlijnen trekken en de rest uit de 12 voltlijnen. Dat is anders dan de manier waarop bijvoorbeeld de 80 Plus organisatie of de meeste fabrikanten zélf hun voedingen testen, maar staat wel dichter bij de realiteit. In een PC maken alle stroomverslindende componenten (lees: de CPU en GPU) voornamelijk van de 12 voltlijnen gebruik; de 3,3 en 5 voltlijnen hebben slechts een zeer beperkte functie.

Naast de standaard tests vanaf 200 watt doen we ook tests bij lage belastingen van 22,5, 50 en 100 watt. Deze waardes en de verdeling van de belasting over de 3,3, 5 en 12 volt rails is gemodelleerd naar een écht systeem gebaseerd op een Intel Core i7 4770K Haswell-processor, een Gigabyte GA-Z87X-UD3H moederbord, twee Corsair Vengeance Pro geheugenmodules, een OCZ Vertex 4 SSD en een CPU-koeler. De 22,5 watt test komt ruwweg overeen met het idle-verbruik van dit systeem, de 50 watt test is gemodelleerd naar een situatie waarbij één CPU-core volledig is belast en de 100 watt test naar een situatie waarbij alle cores volledig belast zijn.

Voorts meten we ook het door de voeding aan het stopcontact onttrokken vermogen zónder belasting. Belangrijk om te weten of een voeding niet te veel sluipvermogen hebben.

Onze geluidstest doen we in een geluidsdichte box, zodat we waardes vanaf ca. 18 dB(A) nauwkeurig kunnen meten. Onze meter plaatsen we 10 cm. van de voeding en we belasten de voedingen met ca. 100W, 300W en 500W. We doen de laatste meting nadat de voedingen 20 minuten lang belast zijn.

Connectors en kabels

De meeste 700W- en 750W-voedingen bieden vier PEG-stekkers, terwijl de meeste 850W-modellen er zes hebben. De FSP Aurum PT en EVGA SuperNova GQ vallen op met maar liefst acht connectors. Qua aantal SATA-poorten zijn het vooral de Corsair HXi-voedingen en de Be quiet! Straight Power 10 CM-serie waarbij je nooit tekort zal komen. Corsair blijkt ook een liefhebber te zijn van veel molex-aansluitingen.

Kabellengte

In de onderstaande grafieken zie je de kabellengtes van de ATX-kabel voor het moederbord, de PEG-kabels, de molex-kabels en de sata-kabels.

Spanningstabiliteit

Wellicht het belangrijkste criteria waarop we een voeding beoordelen zijn de spanning die deze onder load kan leveren en de stabiliteit van die spanning. Moderne PC’s betrekken vrijwel al het vermogen dat zij nodig hebben van de 12 volt lijn(en) van de voeding, en voedingen moeten dus in staat zijn om hier voldoende vermogen te leveren, met de juiste spanning. Wij testten zoals gezegd in stappen van 100 watt, en alle 700 en 750 watt modellen bleken keurig in staat om 700 watt te leveren, en alle 850 watt voedingen doorstonden onze 800 watt tests. Interessant is vooral om te kijken wat de hoogste en laagste spanning is die de voedingen bij verschillende belastingen leveren, afwijkingen van meer dan 5% ten opzichte van 12 volt zijn immers niet gewenst.

Helaas zien we dat een aantal voedingen door de mand valt. De Be quiet! PurePower 9 CM 700W en de Cooler Master MasterWatt Lite 700W zakken beide in tot 11,3 volt, waar 11,4 volt de ondergrens van het toelaatbare is. De Be quiet! PurePower 10 700W kleurt met 11,5 volt nét aan de goede kant van het lijntje, alle andere voedingen leveren onder alle omstandigheden minimaal 11,7 volt. Geen van de geteste voedingen geeft overigens waarden af die meer dan 5% bóven 12 volt liggen; de hoogste spanning die wij maten was 12,33 volt bij de FSP Raider 750W.

Het liefst zien we uiteraard dat de minimale en maximale spanning zo min mogelijk varieert en dicht bij 12 volt ligt, en op dit punt scoren de Antec Edge 750W, Antec HCP Platinum 850W, Be quiet Dark Power Pro 11 850W, Fractal Design Edison M 750W, Silverstone Strider Gold S Series 750W, Super Flower Leadex Platinum 850W, XFX TS Series 750W en al de geteste modellen van Corsair, EVGA en Seasonic erg goed.

12V

5V

3,3V

Efficiëntie (lage belasting)

Het is belangrijk om te kijken naar de efficiency van de voedingen. Hoe hoger de efficiency, hoe minder energie er verspild wordt bij het omzetten van 230 volt wisselspanning naar 12, 5 en 3,3 volt gelijkspanning. Wij testen de efficiency van elke voeding bij 22,5 watt, 50 watt, 100 watt en vanaf daar in stappen van 100 watt tot de maximale belasting van de voeding. Bij lage belastingen presteren voedingen over het algemeen het minst efficiënt.

Kijken we naar de gemiddelde efficiency bij belastingen tot 100 watt – feitelijk wanneer de PC idle is of je bezig bent met eenvoudig werk zoals websurfen of tekstverwerken – dan zien we globaal scores die liggen tot 70% en 80% efficiency, waarbij Corsair’s CX750M met 72,7% de laagste score laat noteren. De beste scores worden gerealiseerd door de Prime Titanium voedingen van Seasonic, die beide meer dan 87% efficiency realiseren.

Efficiëntie (hoge belasting)

Bij hogere belastingen liggen de scores van alle geteste modellen hoger, en bovendien ook dichter bij elkaar. Alle voedingen scoren bij belastingen vanaf 100 watt tot hun maximale vermogen gemiddeld boven de 80%. Hekkensluiter is de Cooler Master MasterWatt Lite 700W met 83,4%, terwijl de Be quiet! PowerZone 850W, Corsair HX750i, HX850, HX850i, FSP Aurum PT850W, Seasonic Prime Platinum 750W, 850W en Seasonic Snow Silent 750W een extra compliment verdienen omdat deze gemiddeld meer dan 90% efficiënt zijn bij hogere belastingen.

Verbruik zonder belasting

Het sluipverbruik van moderne voedingen is eigenlijk in alle gevallen goed tot uitstekend. Met de powerknop uitgeschakeld verbruiken de meeste voedingen in het geheel geen energie, terwijl de hoogst gemeten stand van 0,15 watt bij Antec’s Edge 750 watt nog altijd zeer laag is. Met de fysieke powerknop op ‘aan’ zien we bij alle voedingen wel iets van verbruik, maar bij vrijwel alle voedingen hebben we het dan over minder dan 0,2 watt. Uitschieters in negatieve zin zijn de geteste voedingen van EVGA die tot 0,4 watt verbruiken, en de Antec Pure Power 10 700W, die met 0,6 watt het hoogste sluipverbruik heeft. Absoluut gezien is ook dit echter een zeer laag verbruik, wat overeenkomt met een kostenpost van circa één euro op jaarbasis.

Ripple

Naast de spanning die voedingen bij verschillende belastingen kunnen leveren, is het ook interessant om te kijken hoe stabiel die spanningen geleverd worden. Dit is met name van belang voor overklokken, waarbij zelfs kleine fluctuaties de uitkomst negatief kunnen beïnvloeden. Om dit te beoordelen kijken we naar de ripple, waarbij we in millivolts meten hoe de spanning fluctueert.

Waarden kleiner dan 50 mVtt zijn zonder meer goed en tot 70 mVtt valt er ook nog weinig te mopperen. Het goede nieuws is dat de geteste voedingen allemaal onder de 70 mVtt blijven, en het gros van de voedingen bovendien ruim de helft daaronder blijft steken.

Geluidsproductie

Veel vermogen leveren en dat stabiel doen is belangrijk, maar als een voeding daarbij het geluidsniveau van een opstijgend vliegtuig benadert, kan het wat ons betreft geen aanrader zijn. Gelukkig zijn de meeste voedingen tegenwoordig semi-passief, of in ieder geval voorzien van een geregelde ventilator. Dat betekent dat de ventilator bij lage belastingen niet nog heel langzaam draait, en pas harder gaat werken als de voeding meer vermogen moet leveren.

Toch zijn er duidelijke verschillen hoorbaar. Een aantal voedingen blijft onder uiteenlopende belastingen zeer stil, met gemeten waarden die ook bij 500 watt belasting niet boven 30 dB uitkomen. Het vermelden waard zijn de Be quiet! Dark PowerPro 11 850W, PurePower 10 700W en PurePower 8 CM700W, Corsair’s HX750i, HX850 en HX850i, RM750i, RM750x, RM850i en RM850x en de Seasonic Snow Silent 750W. Deze voedingen produceren ook bij een 500 watt load maximaal 25 dB (op 10 cm gemeten), hetgeen betekent dat ze écht fluisterstil zijn.

Conclusie

De prestaties van alle geteste voedingen zijn door de bank genomen goed tot zeer goed. De Be quiet! Pure Power 9 CM 700W en de Cooler Master MasterWatt Lite 700W zakken bij hogere belastingen iets te ver weg met hun spanning op de 12 volt lijn, maar verder scoren alle voedingen gewoon goed als het op de basistests aankomt. Het komt dus op de details aan als het om het kiezen van de winnaars gaat.     

Ben je op zoek naar een goedkope voeding, dan is de oude vertrouwde Cooler Master GM Series G750M nog altijd een goede keuze. Deze oudgediende uit 2014 levert prima prestaties, is relatief stil en kost gemiddeld nog geen 90 euro, waardoor deze een Great Value award verdient. Wil je iets meer uitgeven, dan zijn de nieuwe Focus Gold voedingen van Seasonic een uitstekende keuze. Met gemiddelde prijzen van respectievelijk 105 en 115 euro voor de 750 en 850 watt variant leveren deze voedingen op alle punten uitstekende prestaties en zijn daarbij volledig modulair, zodat je precies de juiste kabels kunt kiezen voor jouw systeem. De Seasonic Focus Gold voedingen krijgen daarom beide onze Excellent Choice award. Diezelfde award geven we ook aan de Corsair RM750x en de EVGA Supernova GQ 750W. Ook deze voedingen zijn stil, geheel modulair en bieden voor minder dan 150 euro uitstekende prestaties.

De allerbeste prestaties worden geleverd door de Be quiet! Dark Power Pro 11 850W, Corsair RM750i en RM850i, RM850x, HX850 en HX850i, en de Seasonic Prime Gold, Platinum en Titanium modellen. Deze voedingen kosten alle (veel) meer dan 150 euro, maar leveren daarvoor uitstekende efficiency, zeer lage ripples en dito geluidsniveaus. Als we niet naar de prijs kijken, zijn dit de voedingen die het meest begerenswaardig zijn en daarmee goed voor bekroning met onze Ultimate Product award.

Cooler Master GM Series G750M 750W

EVGA Supernova GQ 750W
Corsair RM750x
Seasonic Focus Plus Gold 750W
Seasonic Focus Plus Gold 850W

Be quiet! Dark Power Pro 11 850W
Corsair RM750i
Corsair RM850i
Corsair RM850x
Corsair HX850
Corsair HX850i
Seasonic Prime Gold 750W
Seasonic Prime Gold 850W
Seasonic Prime Platinum 750W
Seasonic Prime Platinum 850W
Seasonic Prime Titanium 750W
Seasonic Prime Titanium 850W