Cooler Master MasterLiquid ML360R RGB review: lichtstralen in drievoud

Cooler Master MasterLiquid ML360R RGB

De serie Master Liquids met rgb bestaat uit drie uitvoeringen: 120, 240 en 360 mm. Dat komt dus neer op een versie met enkele, dubbele en drie ventilators. Een radiator van 360 mm, dat komt in eerste instantie nogal fors over. Voorheen zou een waterkoeler van een dergelijk formaat in bijna geen behuizing goed hebben gepast. De afgelopen jaren zien we echter de 5,25" bays gestaag verdwijnen in nieuwe kasten, en dat komt omdat dvd- en bluray-drives door de meeste mensen nagenoeg niet meer gebruikt worden. Dat schept ruimte aan de voorzijde voor een grote radiator. Qua koelcapaciteit kan je momenteel niet veel groter dan dit krijgen, zonder de stap naar custom waterkoeling te maken.

Addressable RGB met 12 leds

Het koelblok van de Cooler Master MasterLiquid ML360R RGB valt op door zijn addressable rgb leds, waarvan er 12 stuks zijn geplaatst. De lichteffecten daarvan zijn te zien door het zeshoekige logo van Cooler Master, en rondom de ring aan de voorkant. Omdat langs de buitenste rand gekozen is voor glanzend glasvezel als materiaal, vallen de lichteffecten van de rgb-leds extra goed op.

Slimme pomp en cold plate

Binnenin het koelblok van de MasterLiquid is de waterpomp verwerkt. Cooler Master heeft gekozen voor een dual chamber ontwerp, waarmee de koelprestatie en warmteafvoer hoger moeten zijn. Bovendien stelt Cooler Master dat zijn cold plate op deze koeler maximaal contact met het water maakt doordat de koelvinnetjes erg dun zijn gemaakt, en er zo meer naast elkaar passen. Er is een drie-fasige motor gebruikt om zo stil mogelijk zijn werk te kunnen doen. De slangen van het koelblok naar de radiator zijn dubbellaags uitgevoerd voor een betere bescherming en hebben aan de buitenkant bovendien nog een sleeve gekregen.

Verder is meldenswaardig dat de deksel op het cpu-koelblok afneembaar is, en er met een 3D-printer zelf een andere versie voor valt te maken. Via de website van Cooler Master is er basisbestand te downloaden dat gebruikt kan worden om een eigen ontwerp op te plaatsen.

De volledig addressable rgb leds komen we niet alleen bij het cpu-blok tegen, maar ook in de ventilators die Cooler Master meelevert met de set. Dit zijn drie 120 mm-exemplaren, en met dit aantal is de kleurenregenboog nog net wat overweldigender dan met twee fans. Het aansturen van al deze rgb-functionaliteit maakt Cooler Master wat makkelijker door een 3-naar-1 rbg-splitter en een rgb-controller mee te leveren.

Dradenfestijn

De meegeleverde rgb-controller moet bedraad verbonden worden met de rgb-fans en kan middels usb verbonden worden om ook met Cooler Master's Lighting Control aangestuurd te worden. Het nadeel van deze oplossing is dat er een behoorlijke wirwar aan kabels kan ontstaan, dat niet alleen qua installatie een uitdaging kan vormen, maar ook bij het netjes wegwerken ervan voor wat hoofdpijn kan zorgen.

Compatibiliteit

De lijst met ondersteunde sockets van de MasterLiquid ML360R RGB is groot, maar niet extreem. Uiteraard zijn er de courante Intel 115x en AMx sockets van AMD, maar ook Intels grotere socket 1366, 2011 en 2066 zijn mogelijk. Helaas ontbreken socket SP3 en TR4, waardoor de 360mm waterkoeler niet officieel in combinatie met een Ryzen Threadripper gebruikt kan worden.

Specificaties

Hieronder zie je de specificaties van de Cooler Master Masterliquid ML360R RGB CPU-koeler.

Algemeen
Merk	Cooler Master
Productnaam	Masterliquid ML360R RGB
Productcode	Masterliquid ML360R RGB
Details	Productinfo
Eigenschappen
Waterkoeler
Socket 775
Socket 115x
Socket 1366
Socket 20xx
Socket FM1/FM2/FM2+
Socket AM1
Socket AM2/AM3/AM3+
Socket AM4
Socket SP3/TR4
Gewicht	1480 gram
Hoogte	5.22 cm
Breedte	12 cm
Diepte	39.4 cm
Meegeleverde koelpasta	Cooler Master Mastergel
Fan
Diameter fan	120 mm
Dikte	25 mm
Diameter tweede fan	120 mm
Diameter derde fan	120 mm
Optioneel (extra) fan plaatsbaar?
Fancontroller
Extra weerstand voor stillere werking
RPM Min.	650 rpm
RPM Max.	2000 rpm
Luchtverplaatsing max.	66.7 cfm
Fan aansluiting	4 pins
Ball / Sleeve Bearing	Rifle Bearing
Verlichting	Adressable / digital RGB
Koelblok
Aantal heatpipes	0
Materiaal	Aluminium
Radiator maat	360 mm
Radiator hoogte	27.2 mm
Slang lengte	328 mm

Foto's

Hieronder zie je alle foto's van de Cooler Master Masterliquid ML360R RGB CPU-koeler.

Testmethode

Sinds enige tijd maken we gebruik van een compleet vernieuwde testopstelling. Deze maakt nog altijd gebruik van officiële Intel cpu-simulators, vermogensweerstanden die het uiterlijk en de afmetingen van een echte socket 1150 of socket 2011 processor hebben, maar waarmee we door middel van een geregelde voeding een precieze hoeveelheid warmte kunnen opwekken om zo processors met verschillende TDP's na te bootsen.

Onze nieuwe testopstelling voor CPU-koelers.

Wat we wel veranderd hebben, is de omgeving waarbinnen we deze testopstelling gebruiken. Dit platform bestaat uit een geïsoleerde box met een testcompartiment van 55 x 55 x 28 centimeter. Aan de voorzijde van het compartiment zitten drie grote, langzaam draaiende fans die lucht aanvoeren, terwijl aan de achterzijde één outtake fan is aangebracht. In een gevouwen luchtkanaal aan de voorzijde van de kast zijn twee warmte-elementen aangebracht, elk voorzien van een ventilator. Vlak voor de ingang van de testkamer is een temperatuursensor aangebracht die meet hoe warm de lucht is die de testkamer ingeblazen wordt. Door middel van een closed loop-systeem met een zelflerende PID-controller kunnen we de temperatuur zeer constant houden: de PID-controller meet continu wat de temperatuur van de aangevoerde lucht is, waarna de controller indien noodzakelijk extra warmte kan laten opwekken door de warmte-elementen.

Voor onze tests hebben we gekozen voor een luchttemperatuur van 35 graden. Die waarde hebben we om meerdere redenen gekozen. Ten eerste zijn de warmte-elementen onder alle omstandigheden krachtig genoeg om deze temperatuur te leveren, zelfs als de omgevingstemperatuur slechts 18 graden is. Daarnaast zal het in ons testlab (hopelijk) nooit warmer dan 35 graden worden, zodat we ook nooit lucht zullen aanvoeren die warmer is. Daarnaast is de aanwezigheid van enige warmte rondom de koeler realistischer, want in een echt systeem produceren andere componenten zoals de voeding, het moederbord en de videokaart ook warmte. De basistemperatuur moet echter ook niet te hoog hebben, omdat we goed willen zien waar de cpu-koelers toe in staat zijn. Een omgevingstemperatuur van 35 graden is, zo hebben we ook in afzonderlijke tests voor behuizingen gezien, een uitstekende weergave van de temperatuur in een echt systeem.

Bij het testen van cpu-koelers zijn we vooral geïnteresseerd in de efficiency, ofwel hoe de koelprestaties zich verhouden tot de geluidsproductie. Een koeler die goede prestaties levert maar daarbij extreem veel herrie produceert, is immers minder aantrekkelijk dan een model dat vergelijkbare prestaties levert bij een veel lager geluidsniveau. Om een gelijk speelveld te creëren testen we alle koelers daarom allereerst op geluidsproductie.

In onze geluidsdichte box hebben we daarom bepaald met welke ventilator-instelling de waterkoelers respectievelijk 40 dB(A) en 50 dB(A) geluid produceren voor het totaal van de pomp en de ventilatoren, telkens gemeten op 10 cm afstand van zowel de pomp als de radiators. 40 dB(A) gemeten op 10 cm is de grens die we als “fluisterstil” bestempelen. Daarboven wordt een geluidsbron toch (zeer) duidelijk hoorbaar op normale luisterafstand. 50 dB(A) is de grens van wat nog net plezierig is; daarboven wordt geluid naar onze mening echt irritant luid.

Daarnaast meten we bij alle waterkoelers het geluidsniveau wat geproduceerd wordt als we alleen de fans op 7 Volt draaien - een veilig lage instelling waarop (vrijwel) alle ventilatoren nog probleemloos werken, en meten we los het geluidsniveau van de pomp. De laatste geluidsmeting die we uitvoeren is die van de pomp in combinatie de ventilator(en) op 7 Volt.

Vervolgens testen we alle koelers op twee cpu-simulators: een kleiner model dat een LGA115x-platform nabootst, en een grotere die LGA2011- processors simuleert. Op het socket 115x-platform testen we alle koelers bij een belasting van 95 watt, op het socket 2011 platform testen we bij een hogere belasting van 130 watt. Omdat het contactpunt tussen de koelers en de socket 2011 chip aanzienlijk groter is, wordt warmte gemakkelijker overgedragen, wat bij de meeste koelers resulteert in aanzienlijk betere koelresultaten. De testresultaten met 130 watt belasting op socket 2011 ontlopen die van 95 watt op 1150 doorgaans dan ook niet veel.

In deze review herken je de Cooler Master MasterLiquid ML360R RGB in de grafieken aan het rode balkje. Andere 360mm-waterkoelers zijn daar groen, en andere waterkoelers hebben blauwe balkjes.

Testresultaten: Geluidsproductie

We meten om te beginnen de geluidsproductie op 10 cm afstand. De fans produceren op 7 volt 41,5 dB(A) aan geluid, terwijl de pomp op de standaard 12 volt met 18,5 dB(A) bijzonder stil is. Gezamenlijk meten we een geluidsproductie van 41,5 decibel, waarmee de koeler op een vrij gemiddelde score uitkomt.

Testresultaten: Socket 115x

We testen koelers zoals gezegd bij ventilator-instellingen waarbij de koelers respectievelijk 40 en 50 decibel produceren. Alle koelers in de onderstaande grafieken produceren dus exact even veel geluid.

Op socket 115x komt bij 40 dB de MasterLiquid ML360R uit op 50,5 graden. Dat is een paar graden warmer dan NZXT's Krakens en op 50 dB zien we vergelijkbare verhoudingen. In beide gevallen wordt de Silent Loop 360mm van Be quiet overigens nipt verslagen.

Kijken we hoe de koelers onder dezelfde omstandigheden presteren met de ventilatoren ingesteld op 7 volt, dan komt de MasterLiquid ML360R RGB een stukje beter naar voren. Andere koelers lijken net iets meer last te hebben van een hogere temperatuur bij 7 volt, terwijl de 360mm radiator van Cooler Master vanwege zijn oppervlak dit niet heeft.

Testresultaten: Socket 2066

Bij een hogere belasting van 130 watt op onze Socket 2066 simulator bootsen we het scenario van een moderne high-end processor onder load na. In de 40 dB-test zet Cooler Master een score neer die nog erg vergelijkbaar is met de Be quiet Silent Loop 360mm, maar op 50 dB weet de MasterLiquid zich toch duidelijker te onderscheiden.

Met de fans op 7 volt en de waterpomp op volle toeren is de MasterLiquid RGB ruim een graad koeler dan Be quiet's 360mm waterkoeler.

Conclusie

Cooler Master zet met de MasterLiquid ML360R RGB een geslaagde waterkoeler neer die niet alleen zijn licht schijnt op de rgb-liefhebber, maar ook zijn primaire doel goed vervult. De koelprestaties zijn zeker in orde, maar vallen niet op tussen de andere 360mm waterkoelers. De Silent Loop 360mm van Be quiet wordt op zijn minst geëvenaard, maar vaker nipt verslagen. Dat is een nette prestatie, helemaal gezien de Silent Loop al snel een paar tientjes meer kost.

Voor het geld is de ML360R echter een interessante keus. Hij is goedkoop in zijn segment, is netjes afgewerkt en heeft een buitengewoon stille waterpomp. De ventilators zetten helaas niet zo'n opvallende geluidsproductie neer als de pomp. Aangezien het oppervlak van de radiator aanzienlijk is, kan er bij deze waterkoeler in veel gevallen ook voor gekozen worden om de fans op lage snelheid te laten draaien. Dan neemt de geluidsproductie verder af, terwijl het koelvermogen relatief hoog blijft.

Het maakt dat de Cooler Master MasterLiquid ML360R RGB niet een perfecte indruk achterlaat, maar wel duidelijk erg veel waar voor het geld biedt. De 360mm radiator is een flinke bak, maar wie de ruimte heeft in een behuizing en graag beschikt over een aanzienlijke hoeveelheid koelvermogen, kan bij deze Cooler Master terecht. Voor het goed wegwerken van alle kabels moet nog wel wat extra tijd worden uitgetrokken. De rgb-liefhebber die op zoek is naar een wat serieuzere processorkoeler heeft met de ML360R een laaggeprijsde waterkoeler die in de spotlights mag staan. Daarom voorzien wij hem van een Great Value Award.

Cooler Master MasterLiquid ML360R RGB