AMD Ryzen Threadripper 3960X & 3970X vs. Intel Core i9 10900X & 10980XE review

Conclusie

Vandaag markeert een ontknoping van formaat in de processormarkt: niet vaak maken AMD en Intel het zo spannend door op éxact dezelfde dag hun nieuwe cpu's te introduceren. En dat dan ook nog eens in hetzelfde segment - producten die rechtstreeks met elkaar concurreren dus. Al zou je kunnen beargumenteren dat, hoewel het in beide gevallen om nieuwe 'high-end desktop'-processors gaat, Intels nieuwe topmodellen en AMD's derde generatie Threadripper niet écht met elkaar concurreren.

Intels high-end CPU's concurreren nu met AMD-chips op socket AM4

Intel zet met zijn tiende generatie Core X-processors een stap die in vergelijking met AMD misschien bescheiden is, maar die we desondanks zeker terugzien in de benchmarks. De Core i9 10900X en 10980XE zijn in veel tests tussen de tien en vijftien procent sneller dan hun voorgangers, waarbij vooral opvalt dat ook de single-threaded prestaties een boost hebben gekregen. Dankzij de veel lagere prijsstelling dan voorheen het geval was, is de prijs-prestatieverhouding fors verbeterd.

Die prijsdaling maakt dat je de 10-core 10900X voor zo'n 650 euro op de kop zal kunnen tikken, waarmee hij qua prijs eerder concurreert met de Ryzen 9's op AMD's mid-range socket AM4 dan met de nieuwe Threadrippers, die pas bij ruim 1500 euro beginnen. Vergelijken we de 10900X met de goedkopere 3900X van AMD, dan pakt de 12-core van AMD in het merendeel van de tests de winst. Dat geldt bijvoorbeeld voor alle Adobe-tests met uitzondering van Premiere, terwijl de prestaties in games bijna fifty-fity zijn, al zet de AMD-chip wel in alle gevallen strakkere frametimes neer.

Zelfs Intels topmodel, de Core i9 10980XE met 18 cores, laat zich eigenlijk het beste vergelijken met de 16-core Ryzen 9 3950X, wat nog altijd een 'reguliere' socket AM4-chip is. Qua prestaties zijn ze wat meer aan elkaar gewaagd, maar de AMD-processor kost 'maar' 820 euro, waar de Intel richting de 1100 euro zal gaan. Bovendien verbruikt de 3950X véél minder dan de 10980XE - onder volle belasting trekt de AMD-chip gemiddeld 124 watt, de Intel bijna 198 watt.

In feite concurreren Intels nieuwe hedt-chips dus meer met de luxere socket AM4-modellen dan met AMD's Threadripper-serie. Het relatief dure en bovendien verouderde X299-platform helpt niet mee om Intels high-end serie aantrekkelijker te maken. We kunnen wel constateren dat de rollen in een paar jaar tijd zijn omgedraaid: de duurste Intel-cpu voor consumenten kost nu nog maar duizend dollar, het nieuwe Threadripper-topmodel het dubbele.

Ryzen Threadrippers bieden next-level prestaties

AMD biedt met de Threadripper 3960X en 3970X zonder meer next-level prestaties: ondanks dat het aantal cores (nog) niet is uitgebreid ten opzichte van de vorige generatie, weet de fabrikant veel meer prestaties uit de nieuwe chips te persen. De sprong in prestaties is enorm: door een combinatie van de snellere Zen 2-cores, hogere klokfrequenties en de slimmere wijze waarop AMD de interne communicatie regelt, is de 32-core Threadripper 3970X in onze tests tot wel 45% sneller dan de 2990WX, die eveneens 32 cores had.

Waar AMD vaak geprezen wordt om zijn lange socket-ondersteuning, is het bij deze lancering juist Intel dat een bestaand platform aanhoudt en AMD dat met een compleet nieuwe socket en chipset komt. We kunnen ons dan ook wel voorstellen dat deze launch bij kopers van de eerste of tweede generatie Threadripper voor een zure nasmaak zorgt; de derde generatie Threadripper-cpu's zijn een serieuze klap sneller, maar eenvoudig upgraden zonder het moederbord te vervangen is er niet bij. In bredere zin zal dat eigenlijk gelden voor iedereen die in de afgelopen jaren fors heeft geïnvesteerd in een high-end processor: een inherent nadeel van de zeer vlot verlopende ontwikkelingen is dat je ook heel snel weer met een verouderde cpu komt te zitten.

Onverminderd goed in multi-threaded, maar ook steeds beter in andere taken

Een opvallende trend die we bij beide nieuwe high-end cpu-reeksen zien, is dat niet alleen de prestaties in de goed multi-threaded taken toenemen, maar juist ook de performance in andere toepassingen en games is verbeterd. Traditioneel waren hedt-cpu's daarin minder goed dan processors uit de mainstream series, maar dat gat wordt grotendeels ingelopen door slimmere boost-algoritmes, hogere single-core turbo's en in het geval van AMD ook een vernuftiger chipontwerp.

Waar de 24-core Ryzen Threadripper 3960X in vrijwel alle gametests uitstekend meekomt, zien we juist de 32-core hier en daar nog zeer slecht presteren, op het niveau dat we gewend waren van oudere generaties Threadripper. In de architectuur zijn er geen technische verschillen die daarvoor een verklaring bieden. Onze extra tests tonen aan dat het simpelweg uitschakelen van een aantal rekenkernen het euvel verhelpt, wat ons doet vermoeden dat (oudere) game-engines of de Windows-scheduler zelf simpelweg niet goed om kunnen springen met zó veel actieve cores. AMD kan daar waarschijnlijk zelf weinig aan doen; we zien dat nieuwere games doorgaans minder of geen last meer hebben van deze dip, dus zal dit gedrag langzaam wegslijten als er nieuwe spellen uitkomen en oude naar de achtergrond verdwijnen.

Zuinig zijn ze allerminst, zeker als je gaat overklokken

We moeten het toch ook nog even hebben over het stroomverbruik van de high-end cpu's, dat parallel aan het steeds hogere aantal cores behoorlijk uit de klauwen is gelopen. Het goede nieuws is dat de nieuwe chips van zowel AMD als Intel niet nóg meer verbruiken dan hun voorgangers, terwijl de prestaties zeker in het geval van AMD flink zijn verbeterd - de efficiëntie is dus toegenomen. In absolute zin zijn de nieuwe Threadrippers en Core X-cpu's echter nog altijd grootverbruikers: onder belasting verbruiken de topmodellen richting de 200 watt, zonder overklok.

In de nieuwe cpu's blijkt bovendien nog heel wat overklokpotentieel te zitten. Uit de Ryzen Threadripper 3970X hebben we nog ruim negen procent betere prestaties dan standaard weten te persen, bij de Core i9 10980XE eindigden we zelfs met een kwart hogere scores. Het stroomverbruik schiet dan echter explosief de lucht in: de stroommeter tussen het stopcontact en de voeding sloeg in beide gevallen uit tot 700 à 800 watt, en dat is nog zonder dat de videokaart werd belast. Wanneer overgeklokt vallen de cpu's dan ook nauwelijks nog te koelen; ondanks onze extreme waterkoeling-setup met een 480mm-radiator liepen de temperaturen na enkele minuten al op richting de 90 graden.

Papieren lancering?

Een ander punt dat we niet kunnen negeren, is dat het vermoedelijk erg slecht gesteld gaat zijn met de verkrijgbaarheid van beide nieuwe reeksen. De Ryzen 9 3900X was reeds lange tijd slecht leverbaar en uit het geruchtencircuit vangen we op dat AMD in de komende maanden niet genoeg Threadripper-chips zal kunnen leveren om aan de vraag te kunnen voldoen. De bestaande Intel Core X-chips uit de 9000-serie zijn net zo goed al maanden amper leverbaar; de aangekondigde prijsverlaging is dan ook nogal hypothetisch, want kopen kun je de chips toch niet. In combinatie met de aanhoudende berichten over nieuwe productietekorten op Intels overbezette 14nm-procedé, waar de fabrikant zich vorige week nog publiekelijk voor verontschuldigde, vermoeden we dat het met de nieuwe Core X 10000-serie weinig anders zal zijn.

Wie gaat als high-end winnaar het nieuwe jaar in?

Dan komen we uiteindelijk toch aan bij de definitieve beoordeling van beide series nieuwe high-end cpu's. We maakten de vergelijking hierboven al: de Intel Core i9 10900X en 10980XE hebben het in feite al lastig tegen de luxere middenklasse AMD-processors, zelfs al nemen we de fors lagere prijzen ten opzichte van de vorige generatie in ogenschouw. Voor specifieke workloads die beter schalen op een Intel-chip of als je reeds een X299-moederbord hebt kunnen ze een blik waard zijn, maar we kunnen ze niet zonder voorbehoud aanraden.

AMD heeft met zijn nieuwe Threadripper-generatie een beter verhaal. Het speelt met zijn nieuwe 24- en 32-core processors in feite een rol in het segment bóven dat waar de nieuwe Intels zich bevinden. De prestaties zijn in veeleisende toepassingen die goede schalen naar grote aantallen cores vaak zeer indrukwekkend, en streven alles dat concurrent Intel biedt in dergelijke benchmarks voorbij. Echter, AMD weet dat zelf ook, en vraagt daarom flink hogere prijzen dan voorheen. In combinatie met een nieuw TRX40-moederbord ben je een serieuze smak geld kwijt voor een systeem rondom een derde generatie Threadripper, en om dat te verantwoorden moet je echt taken uitvoeren waarvan je weet dat ze cores lusten alsof er geen morgen is. Voor 99 procent van zélfs de Hardware Info-lezers zal de derde generatie Threadripper volkomen zinloze overkill zijn.

Daarmee manouvreert AMD de nieuwe Threadrippers zo mogelijk in een nog kleinere niche dan reeds het geval was. Maar toch, als je binnen die niche valt en echt wat kunt met de enorme rekenkracht die de nieuwe processors bieden, welke moet je dan kopen? Wij neigen naar de Ryzen Threadripper 3960X met 24 cores. Met die processor heb je alle voordelen van het platform en de verbeterde interne werking van de processors, plus goede prestaties in elke denkbare workload: van rendering tot foto- en videobewerking, van creatieve werkzaamheden tot gaming, de Ryzen Threadripper 3960X staat mee bovenaan in de grafieken. In slechts een kleine selectie van de workloads biedt de veel duurdere 32-core Threadripper 3970X echt meerwaarde, terwijl je in sommige taken juist aan prestaties inlevert - diverse games breken hun nek over een processor met zo veel actieve cores, maar ook de veelgebruikte Adobe-software schaalt bijvoorbeeld echt niet door naar zó veel rekenkernen.

Kortom, van de vier nieuwe high-end processors die we hebben getest, zouden we de Ryzen Threadripper 3960X aanschaffen als je de loterij gewonnen hebt of om meer objectieve redenen heel veel geld overhebt voor een razendsnelle processor. Het is dan ook deze processor die huiswaarts mag met een Ultimate Product award op zak.

AMD Ryzen Threadripper 3960X