AMD Ryzen 3 3100 & 3300X review: de quadcore is nog niet dood!

AMD Ryzen 3 3100 / Ryzen 3 3300X

AMD onthult vandaag niet alleen alle details omtrent de B550-chipset, maar maakt ook twee nieuwe Ryzen-processors beschikbaar. De Ryzen 3 3100 en Ryzen 3 3300X werden vorige maand reeds aangekondigd - inmiddels hebben we beide nieuwe budget-cpu's uitgebreid kunnen testen. Hoe ze presteren in vergelijking met de concurrentie van Intel, lees je in deze review.

Wél Zen 2, geen geïntegreerde gpu

De enige los verkrijgbare processor in de Ryzen 3-reeks was tot nu toe de 3200G, die vier verouderde Zen+ cores combineerde met een geïntegreerde Vega-gpu. Dankzij dat laatste kun je er een aardig spelletje op spelen, zo bleek laatst uit onze praktijktest, maar qua cpu-gedeelte legde hij het vaak af tegen vergelijkbare Intel-processors. Voor wie sowieso investeert in een losse videokaart, was het daarmee geen voor de hand liggende keuze.

De Ryzen 3 3100 en 3300X zijn eigenlijk het tegenovergestelde van de 3200G. De geïntegreerde graphics ontbreken bij deze modellen - in technisch opzicht is het een verder gekortwiekte variant van de chip die ook voor de Ryzen 5 3600 en Ryzen 7 3700X wordt gebruikt. Dat betekent echter ook dat de nieuwe modellen gebruikmaken van de snellere en efficiëntere Zen 2-cores, geproduceerd op het 7nm-procedé.

Specificaties en interne opbouw

In vergelijking met de 3200G valt direct op dat AMD bij de nieuwe processors smt heeft ingeschakeld, waardoor je voor het eerst acht threads tot je beschikking hebt in dit segment. Onderling lijken ze vooral qua kloksnelheid te verschillen, maar schijn bedriegt.

Bekijken we de techniek van dichterbij, dan blijken ze intern namelijk aanmerkelijk anders in elkaar te steken. Wie onze Ryzen 7 3700X / Ryzen 9 3900X review aandachtig heeft gelezen, weet dat de Ryzen-processors van de derde generatie bestaan uit twee soorten chiplets: een 12nm i/o-die met diverse controllers en een 7nm cpu-chiplet met de daadwerkelijke processorkernen. Een Zen 2-chiplet (in jargon: ccd) bevat acht cores verdeeld over twee ccx'en, met per ccx 16 MB L3-cache en per core 512 kB L2-cache.

In de Ryzen 3 3100 zijn in beide ccx'en twee cores actief, die met elkaar communiceren via de die-to-die Infinity Fabric-bus. Bij de Ryzen 3 3300X is daarentegen één ccx volledig uitgeschakeld en zitten de vier actieve cores dus allemaal in hetzelfde ccx. Voor AMD zal dit voornamelijk een manier zijn om op diverse manieren deels defecte processors te kunnen slijten, maar in theorie levert het andere interne ontwerp van de 3300X ook voordelen op qua interne latencies en consistentie daarvan. Het is dus razend interessant of we in de benchmarks verschillen kunnen ontdekken die niet uitsluitend door de iets hogere kloksnelheden van de 3300X worden veroorzaakt.

Zowel de Ryzen 3 3100 als de 3300X bieden de volledige 24 pci-express 4.0-lanes zoals we die tot en met het topmodel Ryzen 9 3950X tegenkomen. Daarmee is er veel meer bandbreedte voor videokaarten en snelle ssd-opslag beschikbaar dan bij de 3200G, die het met acht pci-e 3.0-lanes moest doen. Verder is het goed om te weten dat beide cpu's naar wens in een 'eco mode' met een lager tdp van 45 watt kunnen worden gezet, en worden geleverd met een simpele Wraith Stealth-koeler.

Prijzen en concurrentie

AMD geeft uitsluitend adviesprijzen in dollars op: die bedragen $99 voor de Ryzen 3 3100 en $120 voor de Ryzen 3 3300X. De 3100 wordt daarmee op papier exact even duur als de 3200G, omgerekend 110 euro inclusief btw. Die is inmiddels echter in prijs gezakt naar zo'n 90 euro. De 3300X zou een dikke 130 euro moeten gaan kosten.

Kijken we naar de concurrentie, dan zijn er twee chips om in de gaten te houden: de Core i3 9100F (zo'n 80 euro) en de Core i5 9400F (bijna 170 euro). Beide chips hebben net als de nieuwe Ryzens geen geïntegreerde graphics. Tegelijkertijd zal het niet lang meer duren voor de 10de generatie Core-processors in de winkels ligt. Binnenkort zullen de Ryzen 3's dus ook moeten concurreren met de quad-core Core i3 10100 mét hyperthreading, die 137 euro gaat kosten.

Deze review is mede mogelijk gemaakt door Azerty.nl.