Review: Scythe Tatsumi-A
- Inleiding
- Specificaties
- Uitpakken
- Inbouwen
- Testmethodes
- Prestaties
- Conclusie
Nadat ik mijn test-setup met de AMD Athlon 760K een upgrade had gegeven was het tijd om dat setje de deur uit te doen. De combinatie waarop ik het eerste dozijn koelers had getest was een leuk systeem, maar met een toename van high-end koelers om te reviewen bleek de 760K toch niet zwaar genoeg. De stock koeler van die AMD setjes bleek in de praktijk echter al snel te zwak; niet koel genoeg om ook maar de standaard boost snelheid vol te houden, en ook verre van stil. Er moest dus iets komen om dit setje interessant te maken om elders aan te bieden. Nu was overklokken geen doelstelling, maar een beetje boost-snelheid is wel fijn, en een luidruchtige pc wordt niemand gelukkig van Anno 2015.
Oftewel tijd voor een betaalbaar koelertje, niet het meest sexy onderwerp, maar het resultaat vond ik toch wel een review waard. De Scythe Tatsumi Type A leek met een dagprijs van 20 euro een mooie optie. Type A staat in dit geval voor AMD, en deze uitvoering is dan enkel voor AMD processoren geschikt. De standaard Tatsumi is wel voor Intel en AMD geschikt, en Type I is zoals je mag verwachten enkel voor Intel van toepassing. De koelers zijn in de basis allemaal gelijk, enkel het product met de productcode SCTTM-1000B (Van toepassing voor zowel AMD als Intel) heeft een iets andere afwerking van de heatpipes aan de bovenkant. Er mogen en zullen geen relevante onderlinge prestatieverschillen zijn.
De Scythe Tatsumi (en varianten) heb je normaliter voor ca 20 a 25 euro in huis.
Om te beginnen de features en specificaties van Scythe website:
De Tatsumi is gebaseerd op een 92mm ventilator, en daarmee dus geen hele grote koeloplossing. Ook het gewicht van 360 gram (exclusief fan) lijkt dat aan te geven. Toch is het met een hoogte van 146mm verre van een “low profile” model. Zoals we van dit “Type A” model mogen verwachten is hij enkel compatible met AMD sockets, maar wel met alle recente varianten met uitzondering van AM1. Mounting gaat via clips, oftewel maakt gebruik van de standaard AMD backplate.
De ventilator is een standaard ‘sleeve bearing’ model welke via PWM tussen de 300 en 2500 RPM in te stellen is; een zeer breed bereik. Hoewel dB waardes niet altijd goed te vergelijken zijn kunnen we met dermate lage RPM waardes verwachten dat deze koeler op lagere standen in elk geval stil zal zijn.
De Tatsumi komt in een eenvoudige verpakking. Enkel het karton dient als bescherming, er zit binnenin verder geen beschermend materiaal om de koeler heen, al kon ik geen beschadigingen opmerken. In de verpakking vinden we naast de koeler zelf een montage-clip en een klein zakje koelpasta.
De koeler zelf maakt een redelijk solide, maar verder duidelijk budget-indruk. Niet heel gek natuurlijk gezien het een budget product is. Drie koperen heatpipes zien er prima uit, en een redelijk oppervlak wat aluminium koelvinnen betreft. Echt luxe extra’s ontbreken, zo zien we bijvoorbeeld geen gesleevde kabels, maar de afwerking lijkt verder prima in orde. Ook keurig is de onderzijde, waarbij het koper van een nikkel laagje is voorzien.
Zetten we de Scythe Tatsumi naast de CM 612 dan zien we beter hoe compact de Tatsumi nu daadwerkelijk is. Hoewel het geen ultra-compatibility koeler is voor HTPC behuizingen kan je hem in de meeste traditionele behuizingen in elk geval wel kwijt.
Het inbouwen van de Tatsumi is kinderlijk eenvoudig. De Intel variant krijgt push-pins, maar de AMD variant is amper lastiger met een enkel beugeltje. Een AMD moederbord komt standaard met een backplate die de helft van het werk al voor je doet, dus vervolgens is het enkel de koelpasta aanbrengen, en de koeler met het beugeltje vast klemmen. Kind kan de was doen, al vereisen dergelijke beugels wel enige kracht bij montage.
Na installatie zien we dat de Tatsumi zowel werkgeheugen als je PCI-E slot niet in de weg zit. Waar je wel rekening mee moet houden is dat deze AMD montage, in tegenstelling tot bij Intel, slechts op één manier mogelijk is, iets wat we bij meer koelers zien. Dit houdt dus in dat je in een standaard ATX behuizing lucht omlaag of omhoog kan laten blazen, maar niet direct van voren naar achteren. In dit geval (gesloten behuizing, gesloten top) heb ik de ventilator in beide richtingen getest, al bleek dat geen gevolgen te hebben voor de temperaturen. Gevoelsmatig was het iets stiller door hem omlaag te laten draaien, maar dit werd niet bewezen met een geluidsmeter. Bij een R9 270 is dit sowieso geen punt, maar het kan niet ideaal zijn om iets warmere lucht tegen een high-end GPU te blazen. In dat geval draai je de ventilator simpelweg om. Maar het kan dus zijn dat de airflow van de koeler niet direct met de airflow van je behuizing mee werkt zoals je in de foto kan zien.
Alle recente koelers test ik op een Intel processor. Gezien deze –A variant enkel voor AMD is zal vergelijken wat lastig zijn. Gezien dit tevens het officiële exit is van mijn AMD-test platform zijn er gelukkig nog wel wat oude resultaten om mee te vergelijken.
Deze test wordt dus nog (voor één keertje!) uitgevoerd op de AMD Athlon X4 760k Black edition op het ASRock FX2A88X Extreme 4+ moederbord. Jullie zullen worden gemist!
Overige punten:
- Tests worden uitgevoerd op een open test-bench: de Cooler Master Test Bench v1.0
- Geen verdere ventilatoren of koeling, enkel de onderdelen die de fabrikanten in de doos mee leveren worden gebruikt
- Ik gebruik de meegeleverde koelpasta, mocht je dat er niet bij krijgen (zeldzaam) gebruik ik Arctic MX-4.
- Voor load test op de i7 gebruik ik Prime95 met de setting In-place large FFTs. In de regel is deze belasting iets zwaarder dan gamen of video-bewerking.
- Ik noteer de temperatuur pas nadat deze minimaal 15 minuten stabiel blijft.
- Bij het passeren van 70 graden Celsius faalt de koeler een test, en vervallen de resultaten op die instelling. Ik het dan niet aanraden om die betreffende koeler in het dagelijkse leven te gebruiken met die bepaalde instelling, gezien andere factoren zoals een warme zomer dag, of de opbouw van stof in de case, dan wel tot kritieke temperaturen kunnen leiden.
Meteen maar naar de resultaten:
In idle natuurlijk geen klagen over welke koeler dan ook. Hop wat druk op de ketel en load op 3.8 GHz @1.3875V (Stock) en 4.1 GHz @ 1.3875V (Boost).
Ik was licht sceptisch toen ik deze koeler begon te testen. De uitstraling is uiteraard eenvoudig, en gezien het geheel voor enkel AMD geschikt is is de inhoud van de verpakking weinig indrukwekkend om te laten zien. Je zal zeer waarschijnlijk dezelfde vergissing maken als ik door te denken dat dat ook maar iets met de prestaties te maken heeft. De koeler zit grotere varianten opvallend dicht op de hielen. Als goedkoopste koeler (met enige marge) in de vergelijking speelt hij uiteraard in de achterhoede, maar het prijsverschil (en formaatverschil) had een grotere afstand doen vermoeden. Laten we ook niet vergeten dat de stock koeler (uiteraard) met tientallen graden wordt verslagen, zo ook de 7 euro kostende Siberian. Die twee koelers lukken het niet om de standaard boost snelheid binnen veilige marges te houden waar de Tatsumi het prima blijft doen. Investeren in een beetje degelijke koeling toont hier dus absoluut nuttig.
Wat vooral indrukwekkend is dat dit koelertje ook nog eens zeer stil blijft. Enkel op volle toeren zal je hem duidelijk waar kunnen nemen in een gesloten behuizing, maar 2500 RPM is natuurlijk ook een flink aantal. Tijdens typische belasting (gamen, HTPC-gebruik, etcetera) zal je hem echter zelfs op korte afstand absoluut niet hoeven horen. Want zelfs met een 'silent' PWM profiel blijft de processor tijdens normale taken eenvoudig en ruim binnen marges.
Gaan we dan overklokken dan houdt de Tatsumi ook goed stand, al zien we het verschil wel weer wat groter worden. Dit zien we vaker bij koelers met een kleiner koelblok en minder heatpipes, maar laten we niet vergeten dat 4.5GHz op deze 760K een keurige overklok is, en dat deze Tatsumi nog altijd ruim binnen de marges blijft. Best indrukwekkend gezien de prijs. Toch een tientje of meer goedkoper is dan de Themis Evo of 612 v2 in deze test, en tevens stiller dan de Seidon 120V. Het blijft uiteraard geen prestatiemonster, maar vanuit een praktisch perspectief zijn het echt keurige resultaten.
Hou er echter wel rekening mee dat serieus overklokken met een Intel Core i5 of i7 de koeler meer aan het werk zou zetten, echter de relatieve krachtsverschillen lijken een indicatie dat zelfs daar een lichte overklok mogelijk zou moeten zijn tijdens normale load.
De Scythe Tatsumi(-A) is een pure prijsvechter. Geen luxe verpakking (een beetje extra bescherming zou geen kwaad kunnen, ondanks dat ik zelf geen problemen ondervond), geen luxe extra’s, geen gesleevde kabel, geen ventilator met een topkwaliteit lager, of super-strakke afwerking van het geheel. Het zal vermoedelijk dus niet je eerste keuze zijn bij een luxe build met windowed behuizing. Ook het feit dat je hem enkel in een beneden-naar-boven richting kan laten blazen in een standaard ATX AMD setup is niet echt ideaal, Intel gebruikers die de standaard Tatsumi of de Tatsumi i uitvoering pakken hebben daar dus geen last van.
Toch doet deze Tatsumi iets heel erg goed: Prima koelen, en dat zonder veel geluid te maken. Sterker nog tijdens de meeste taken zal hij simpelweg onhoorbaar zijn. Daarnaast heb je hem vanaf ca twee tientjes in huis, wat de absolute onderkant van de towerkoeler markt is. De Scythe Tatsumi lijkt hierdoor uitermate geschikt voor systeembouwers die een betaalbare aftermarket oplossing willen hebben die vanuit een praktisch perspectief goed voldoet, maar er toch uit ziet alsof er echte koeling in zit. En ook voor low- tot mid-end builds zonder overklok in gesloten behuizingen waarbij het budget een serieuze overweging is lijkt de Tatsumi een hele mooie rol te kunnen spelen. Duidelijk koeler dan stock oplossingen, en duidelijk stiller bij de zwaardere taken, precies wat je wilt in die situaties.
De Scythe Tatsumi wint dus geen schoonheidsprijs, maar doet precies wat de grote markt van mainstream pc’s nodig heeft: Ruim voldoende koel, lekker stil, en zeer betaalbaar.
Enkele hogere res fotos voor de liefhebber, klikken voor de volledige versie:
Vind je deze review leuk dan zou ik een leuke reactie hieronder natuurlijk erg waarderen, dit geeft de motivatie om door te gaan met deze reviews, maar uiteraard is kritisch commentaar ook zeer welkom. Kijk anders ook eens bij mijn andere reviews; ik vind het leuk ze te maken, maar natuurlijk ook om ze te delen!
